31986

•    zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego przez prawem krajowym - niezależnie od rangi norm będących w kolizji.

•    zasada jednolitości prawa wspólnotowego - konieczność jednakowego rozumienia prawa UE we wszystkich krajach -♦ monopol Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości na ustalanie wykładni danego prawa -» w praktyce duże znaczenie ETS (tzw. ogólne zasady prawa), co pozwala traktować jego orzecznictwo jako szczególne źródło prawa pierwotnego UE.

•    wynika to z członkowstwa w UE i nakłada na państwo obowiązek dostosowania swojego prawa (głównie konstytucji)

•    Miejsce prawa wspólnotowego w polskim porządku prawnym określa art. 91 - ust. 1 i 2 dot. prawa pierwotnego (bo jako umowy międzynarodowe), a ust. 3 dotyczy prawa wtórnego.

WYBORY I PRAWO WYBORCZE

POJĘCIA OGÓLNE

Wybory parlamentarne - regularne odnawianie składu parlamentu w wyniku decyzji podejmowanych w szczególnej procedurze przez ogół obywateli posiadających pełnię praw politycznych.

•    są wynikiem realizacji zasady suwerenności Narodu i są formą weryfikacji rządzących przez rządzonych;

•    wymóg wybieralności pierwszej izby parlamentu, ale drugiej niekoniecznie;

•    też wybory na szczeblu lokalnym - do samorządów gminnych, czasem też wyższych stopniach podziału terytorialnego;

•    też wybory prezydenta - szczególnie w państwach o prezydenckim systemie, ale nie tylko.

•    wymóg przeprowadzenia w oparciu o zasadę pluralizmu politycznego. zasadę swobodnego konkurowania partii politycznych i ich programów, z wyjątkiem partii nazistowskich i faszystowskich.

•    oparte na szczególnej regulacji prawnej dla zapewnienia uczciwego przebiegu.

Prawo wyborcze ma dwa znaczenia:

•    w znaczeniu podmiotowym to jedno z praw obywatela (nie człowieka!).

•    czynne prawo wyborcze - prawo do głosowania i wybierania;

•    bierne prawo wyborcze - prawo do kandydowania

•    różnice mogą być znaczne - powszechność czynnego prawa to zasada absolutna, ale bierne prawo może być ograniczane, np. podwyższonym wiekiem.

•    w znaczeniu przedmiotowym to gałąź prawa konstytucyjnego regulująca kwestie przygotowania, przeprowadzania i ustalania wyniku wyborów.

•    podstawą są uregulowania w Konstytucji art. 62, art. 96 ust. 2, art. 97 ust. 2. art. 98-101, art. 127-129, art. 169 ust. 2 i 3.

•    ustawa z 12.04.2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i Senatu RP (ows);

•    w pracach nad nią ostre spory polityczne:

•    zmieniono sposób obliczania głosów z metody dHonda na metodę St.Laguó -♦ w 2002 r. przywrócono d Honda;

•    znowelizowano ustawę o partiach politycznych, rozszerzając zakres subwencjonowania partii przez państwo.

•    ustawa z 27.09.1990 r. o wyborze Prezydenta RP (uwp)-ważna nowela z 28.04.2000 r.;

•    ustawa z 16.07.1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (owst);

•    ustawa z 20.06.2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta

•    ustawa z 23.01.2004 r. Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego;