112032

stron tej umowy. Wynika to z nadrzędności prawa międzynarodowego nad prawem krajowym.

c) trzecia grupa spraw to sprawy dotyczące sposobu rozstrzygania sporów. Sposoby te mogą być określone w klauzuli np. arbitrażowej zawartej w kontrakcie, która określa formy regulacji sporu albo w aneksie do umowy lub poprzez oświadczenie woli stron w formie pisemnej.

Sposoby rozstrzygania sporów

Ogólnie rzecz biorąc możemy wyróżnić trzy rodzaje sposobów rozstrzygania sporów:

Po pierwsze spór można rozwiązać .układowo' w drodze bezpośredniego porozumienia osiągniętego pomiędzy partnerami kontraktu. Jest to taka sytuacja, w której strony starają się w sposób najmniej konfliktowy załatwić tę sporną sprawę. Podpisują np. ugodę, w której ustalają ewentualne należności, procenty lub inne formy zadośćuczynienia. Jest to najtańsza forma rozstrzygania sporów.

Spór może być rozwiązany poprzez orzeczenie sadu powszechnego (państwowego) w kraju określonym w umowie. Z taką sytuacją kontrahenci mają do czynienia wtedy, gdy nie przewidzą sytuacji o ewentualnej sytuacji konfliktowej i nie będzie zawarte odpowiednia klauzula dotycząca rozstrzygania sporów w umowie. Pominiecie jej w kontrakcie stawia strony wobec konieczności wszczęcia normalnego postępowania sądowego, z reguły przed sądem państwowym w państwie siedziby kontrahenta. Zazwyczaj wiąże się z tym wiele trudności.

Trzeci rodzaj rozstrzygania sporów to rozwiązywanie poprzez orzeczenia sądów arbitrażowych. Ten sposób ze względu na swą szybkość i nieduże koszty jest preferowany przy obrocie w handlu zagranicznym. Rozstrzyganie sporu drogą arbitrażu warunkuje zawarcie odpowiedniej klauzuli w umowie kontraktowej między partnerami, która mówi. że w razie zaistnienia jakiejś spornej sytuacji sprawa poddana będzie pod rozstrzygnięcie określonego w umowie sądu -sądu arbitrażowego.

Najbardziej popularną formą rozstrzygania sporów na arenie światowej stał się w ostatnich latach międzynarodowy arbitraż handlowy (intemational commercia! arbitration). W praktyce i szeroko dostępnej literaturze utarło się nazywanie międzynarodowego arbitrażu handlowego sadownictwem polubownym. Dlatego w dalszej części opracowania te zwroty traktowane są jako synonimy.

Sądownictwo polubowne uznawane jest za sąd niepaństwowy, który powołany jest za zgodą stron do rozstrzygnięcia ich sporu wyrokiem. Wyrok ten będzie miał moc prawną równą z wyrokiem sądu państwowego i będzie respektowany przez strony bez możliwości odwołania się do wyższej instancji.

Międzynarodowy arbitraż handlowy można scharakteryzować w trzech słowach .szybkie, tanie i ostateczne" rozstrzyganie sporów pomiędzy kupcami. Ta bardzo popularna we współczesnym świecie forma rozwiązywania konfliktów ma wiele zalet, które ułatwiają życie kontrahentom. Sądownictwo polubowne jest dużo prostsze od rozstrzygania sporów przed sądem państwowym. Prowadzenie procesu przed sądem państwowym z punktu widzenia kontrahenta związane jest z wieloma trudnościami i ryzykiem. Dla przykładu wymienić można kilka najistotniejszych: