I, Pacta praetoria.
Były to nieformalne umowy uznane i chronione według prawa nretorskiego. Pacta praetoria sankcjonowały umowy, w których przyrzeczenie składała tylko jedna strona.
Do najbardziej typowych paktówpretorskich należały:
pactum iusiurandum voluntarium (w sprawie dobrowolnej przysięgi) - strony, aby uniknąć procesu, umawiały się o prywatne rozstrzygnięcie sporu przez przysięgę (powód - a de iureiurandio, pozwany - exceptio iurisiurandi)
constitutum debiti - przyrzeczenie wypełnienia w określonym terminie zobowiązania już istniejącego; costitutum debiti prioprii (przyrzeczenie zapłaty długu własnego) przyczyniło się do wydłużania terminów, możliwe było również skrócenie terminu i zmiana miejsca świadczenia, a także nadanie ochrony procesowej zobowiązaniom niezaskarżalrrym; constitutum debiti ałieni (przyrzeczenie zapłaty długu cudzego) było formą umocnień zobowiązań. Zobowiązanie potwierdzone przez constitutum dawało pewną ochronę procesową
recepta - zobowiązania gwarancyjne przyjmowane tylko przez jednego z uczestników porozumienia
• receptum argentarii - była to gwarancja bankiera, że cudzy dług (istniejący lub przyszły) zostanie zapłacony
• receptum nautarum, cauponum, stabułariorum - wymienieni przedsiębiorcy składali zobowiązania gwarancyjne tej treści, że rzeczy klientów pozostaną nietknięte. Formą ochrony była pretorska actio de recepto. Początkowo odpowiadali oni nawet za szkody wyrządzone przez vis maiori, później tylko za custodię.