33
Normy prawa międzynarodowego powszechnie obowiązującego i wynikające z zawartych przez państwo umów dwu- i wielostronnych stanowią prawnopolityczną podstawę stosunków państwa 7. innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych (państwami, organizacjami międzynarodowymi). Istotne znaczenie ma fakt, czy' umowy wiążą dane państwo z najbliższymi sąsiadami oraz najważniejszymi parterami we współpracy politycznej, gospodarczej lub humanitarnej. Oczywiście ważna jest treść umów i to, czy są zawarte na warunkach równoprawności partnerów- oraz czy- nie naruszają im cogerts i innych norm pow-szechnego prawa międzynarodowego.
Przy analizie uwarunkowań tej grupy należy także uwzględnić porozumienia między państwami o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych oraz o tworzeniu ambasad, placówek konsularnych i innego typu przedstawicielstw zagranicznych.
3.2. Subiektywne
Zewnętrzne uwarunkowaniasubiektywneprzejaw-iąjąsięjako odwrotna strona omówionych wyżej uwarunkowań wewnętrznych o charakterze subiektywnym.
d) Na naczelnym miejscu należy wymienić międzynarodową percepcję danego państwa i narodu, która kształtuje się na podstawie obserwacji wszystkich innych uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych. W procesie postrzegania kształtuje się wizerunek państwa. Może on być pełny, bądź ułomny, czyli niepełny, nieadekwatny przeidealizowany bądź katastroficzny". Ten drugi powstaje, gdy percepcja nic jest prawidłowa lub wręcz błędna (mispcrccpcja), a przebieg zniekształcają stereotypy funkcjonujące w świadomości podmiotów postrzegających. Stereotypy i uprzedzenia kształtująsię w dłuższych okresach historycznych, a sprzyja im brak wiedzy na temat przedmiotu postrzegania oraz izolacja między społeczeństwami i państwami. Tch przezwyciężeniu służy rozwijanie kontaktów na szczeblu władz państwowych, organizacji politycznych i społecznych, przedsiębiorstw-, regionów- i pojedynczych obywateli. Chociaż, jak utrzymująpsychologowie, nie jest możliwe całkowite wyeliminowanie stereotypów, to jednak zadaniem polityków winno być podejmowanie kroków na rzecz ich usuwania i minimalizowania tak, aby nie zakłócały stosunków między państwami.
Z zagadnieniem percepcji danego państwa przez opinię międzynarodową wiąże się to, jakie oczekiwania i wymagania są mu stawiane przez partnerów zagranicznych. Na przykład ze względu na to, że Polacy są posUzegani w Europie Zachodniej jako społeczeństwo, które zbyt mocno jest przywiązane do sw-ojej historii i tradycji, wyrażane są tam obawy-, czy Polska stając się członkiem Unii Europejskiej nie okaże się państwem hamującym cały proces integracji, podobnie jak Grecja w- ciągu pierwszych kilkunastu lat po przystąpieniu do tej organizacji.
e) Kolejne uwarunkowania zewnętrzne o charakterze subiekty-wnym sta-nowią koncepcje polityki zagranicznej innych państw. Koncepcje te wyra-
Kukułka, op.cit., s. 95.