ne przez czynniki zewnętrzne, niezależne od stron. Praktyka poszła w kio*, ku wprowadzania do umów klauzul waloryzacyjnych, zastrzegających oni** wynagrodzeniu odpowiednio do zmian wskaźników wzrostu cen.
Według art. 631 k.c. konieczność znacznego podwyższenia wynagrodzą kosztorysowego, spowodowana zmianą cen czynników produkcji albo rożna,, rem niezbędnych robót dodatkowych, upoważnia inwestora do odstąpienia oj umowy. Inwestor powinien uczynić to niezwłocznie i zapłacić wykonany odpowiednią część wynagrodzenia.
Odmianą wynagrodzenia kosztorysowego jest wynagrodzenie przewidziane w art. 628 k.c.. gdy strony zamiast kwotowo określonego wynagrodzeni] wskażą podstawy do jego ustalenia po wykonaniu robót. W takim przypadku, jak już wspomniano, dochodzi do rozliczenia kosztorysem powykonawczym na podstawie obmiaru robót, przy zastosowaniu cen jednostkowych uzgodnionych przez strony.
Wynagrodzenie za wykonunie robót budowlanych ma charakter umowny. Wynika to z przepisów Kodeksu cywilnego, a przede wszystkim art. 353' tc. Przy ustalaniu kosztów wykonania robót i wynagrodzenia wykonawcy, strony umowy mogą posłużyć się jednym z czterech rodzajów kosztorysów:
• kosztorysem inwestorskim — przygotowywanym przez zamawiającego (inwestora) i służącym mu jako podstawa do ustalenia szacunkowego kosztu wykonania robót.
• kosztorysem ofertowym — przygotowywanym przez wykonawcę na żądanie zamawiającego (inwestora) i będącym podstawą do ustalenia ceny oferty, po przystąpieniu wykonawcy do przetargu albo po otrzymaniu od zamawiającego (inwestora) propozycji złożenia oferty.
• kosztorysem dodatkowym — przygotowywanym przez wykonawcę po wykonaniu robót, jako propozycja zmian kosztorysu ofertowego ze względu na zmiany ilości robót, w stosunku do ilości pierwotnie przewidywanej,
• kosztorysem powykonawczym — sporządzanym przez wykonawcę po wykonaniu robót, w celu ustalenia wynagrodzenia za te roboty.
Omawiając kwestię wynagrodzenia za roboty budowlane należy zwrócić uwagę na kwestię zapłaty podwykonawcom. Zgodnie z art. 6471 par. 5 k.c. zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.
Roszczenia o zapłatę wynagrodzenia wykonawcy (podwykonawcy) przedawniają się w terminach wynikających z art. 118 k.c. Dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin ten wynosi trzy lata, licząc od dnia płatności wynagrodzenia. Jeżeli termin płatności nic był oznaczony. to bieg terminu przedawnienia roszczeń rozpoczyna się od dnia odbioru przedmiotu umowy.
i obomązki wynikające z umowy
lnttPr**a wspomniano, strony mogą zakresy obowiązków obciążających jst drugą stronę poszerzyć lub zawęzić. Wśród podstawowych m stron nie został wymieniony obowiązek dostarczenia materiałów. ^ąfccń, ponieważ nie ma zasadniczych wskazań ustawodawcy •^'rir8 ^ajtfesje> a praktyka wykształciła różne koncepcje. Regulacja • 1 a ojfnosi się do sutków prawnych związanych z wadliwością zonych materiałów, maszyn i urządzeń, w zależności od tego. kto ich rZęjyJ. Tak więc. możliwe jest, że obowiązek dostarczenia wykonawcy j urządzeń niezbędnych do prowadzenia robót przyjmie na siebie n konawcą, inwestor albo że strony podzielą między siebie wykonanie tego
obowiązku. . _
Wcześniej zostały wymienione obowiązki stron, które można uznać za najważniejsze dla omawianego stosunku zobowiązaniowego. Na treść umowy o roboty budowlane, jako układu niezwykle skomplikowanego, składa się 0o większa liczba szczegółowych czynności, do których wykonania zobowiązane są strony umowy. Specjalnego znaczenia nabiera w tym kontekście obowiązek współdziałania inwestora i wykonawcy, ponieważ naruszenie tego obowiązku pociąga za sobą najczęściej niemożliwość prawidłowego wykonania zobowiązania, a nawet całkowicie uniemożliwia jego wykonanie.
Prawa i obowiązki przedstawicieli stron na budowie Rozdział trzeci ustawy - Prawo budowlane określa prawa i obowiązki uczest-I ników procesu budowlanego, w tym obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego - reprezentanta inwestora na budowie oraz obowiązki kierownika budowy {bądź kierownika robót) występującego na budowie, z reguły.
I w imieniu wykonawcy. Prawa i obowiązki, o których mowa istnieją bez względu na to, czy strony powołały się na nie w treści umowy, czy też nie.
Chociaż inspektor nadzoru inwestorskiego i kierownik budowy nie są stronami umowy o wykonawstwo inwestycji, ich pozycja w całym procesie, jako profesjonalnych reprezentantów stron umowy, wymaga wyjaśnienia. Z punktu widzenia ustawy — Prawo budowlane, zarówno inspektor nadzoru inwestorskiego, jak i kierownik budowy (kierownik robót) wykonują działalność zwaną przez tę ustawę samodzielnymi funkcjami technicznymi w budownictwie.
Funkcje takie mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowaną do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją. Warunkiem uzyskania uprawnień do wykonywania m.in. funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego lub kierownika budowy (kierownika robót) jest złożenie egzaminu przed właściwą komisją. Formalnym potwierdzeniem posiadanych kwalifikacji jest uzyskanie stosownej decyzji wydanej przez uprawniony organ, zwanej „uprawnieniami budowlanymi
143