6939

•    czynniki zewnętrzne (niezależne od banku), do których zaliczamy czynniki makroekonomiczne i społeczne (konkurencja, koniunktura, polityka fiskalna i monetarna, inflacja, bezrobocie, ubożenie społeczeństwa, skłonność do zadłużania się), polityczne (deregulacja i liberalizacja systemów bankowych), demograficzne (starzenie się społeczeństwa), technologiczne (zwłaszcza informatyczne),

•    czynniki wewnętrzne (zależne od decyzji podejmowanych w banku), do których zaliczamy politykę i kulturę kredytową banku, rachunkowość portfela kredytowego, kwalifikacje pracowników departamentu kredytowego, dywersyfikację rodzajową kredytów w portfelu kredytowym, dywersyfikację kredytów gospodarczych między różne gałęzie gospodarki, rodzaje i wysokość zabezpieczeń, stosowane standardy kredytowe

Każde ryzyko kredytowe ma pewne stadia. W literaturze przedmiotu wyróżnia się cztery zasadnicze stadia ryzyka kredytowego.

1)    Ryzyko zerowe. Występuje ono np. W przypadku kredytów gwarantowanych przez państwo.

2)    Ryzyko ukryte. Pojęcie to opisuje stadium, w którym dane przedsięwzięcie jest już obciążone ryzykiem, jednakże bank nie potrafi jeszcze ustalić wielkości spodziewanych strat. Inna definicja opisuje ryzyko ukryte jako stan, w którym prawdopodobieństwo poniesienia strat jest mniejsze niż prawdopodobieństwo ich nie wystąpienia. Sytuacja ta ma miejsce w przedsiębiorstwach, wykazujących niekorzystne symptomy (up. Malejące zyski).

3)    Ryzyko jawne. (Cechuje ono sytuację odwrotną do podanej powyżej, tj. Prawdopodobieństwo strat jest wyższe, aniżeli prawdopodobieństwo ich uniknięcia. Niekorzystny rozwój wydarzeń w firmie ma w tym przypadku charakter procesu trwałego, nie zaś przejściowego. Z tego powodu bank musi się liczyć z utratą przynajmniej części pożyczonych sum.

4)    Stan niewypłacalności klienta. Jest to trwała utrata zdolności dłużnika do wywiązywania się ze swoich zobowiązań. Prawdopodobieństwo spłaty całego kredytu równe jest zero.

Bezpośrednią przyczyną powstawania ryzyka kredytowego jest asymetria informacji o sytuacji finansowej potencjalnego kredytobiorcy — bank nie do końca jest pewny, czy dostanie z powrotem swoje pieniądze. Dlatego też stara się przed tym zabezpieczyć poprzez negatywną selekcję wniosków o kredyt oraz szerokie wykorzystywanie dostępu do informacji rynkowych. W porównaniu z innymi inwestorami, banki są wyposażone w niezbędne teclinologie informatyczne i dzięki temu odnoszą korzyści z tytułu oszczędności skali i zakresu pozyskiwania istotnych informacji.

Dla przedsiębiorcy otrzymanie kredytu jest niejednokrotnie zdarzeniem stresującym i zaburzającym normalne funkcjonowanie firmy. Natomiast dla banku jest to normalna działalność, która musi zostać wykonana w sposób rzetelny i maksymalnie bezpieczny dla banku. Analityk bankowy w trakcie kontaktu z przedsiębiorcą musi trafnie ocenić jego zdolność kredytową i oszacować ryzyko kredytowe zgodnie z wewnętrznymi procedurami, na podstawie własnych informacji oraz dokumentacji kredytowej dołączonej do wniosku, którą trzeba zweryfikować i zinterpretować. Trafność decyzji kredytowej w banku ma wymiar nie tylko mikroekonomiczny (tak jak zwykle widzi to przedsiębiorca), z punktu widzenia własnej rentowności i efektywności, ale także makroekonomiczny, ponieważ bank udziela kredytów wielu firmom jednocześnie. Finansowanie podmiotów, które są wiarygodne i rentowne, przyczynia się do ogólnego wzrostu gospodarczego i lepszego zaspokojenia popytu na produkty wytwarzane przez te firmy

Asymetria informacji może zaistnieć także już po przyznaniu kredytu przez bank. Kredytobiorca może nie odczuwać motywacji do gospodarności w wykorzystaniu kredytu, co