CCF20091206004

parametry stanu zmieniają się niezależnie od siebie nawzajem), których znajomość wystarcza do wyznaczenia pozostałych parametrów stanu.

Przemiana termodynamiczna to zjawisko stanowiące ciągłą zmianę stanów termodynamicznych układu między pewnym stanem początkowym i końcowym.

Równowaga termodynamiczna to stan układu, który ustala się samorzutnie w czasie i pozostaje niezmienny, jeśli nie oddziałuje na niego otoczenie układu lub gdy znoszą się działania otoczenia o charakterze sił czy ciśnień, natomiast brak jest działań o charakterze przepływów (substancji, ciepła).

Stan ustalony to stan układu, w którym istnieje znoszące się działanie otoczenia o charakterze przepływów.

Zarówno w stanie równowagi termodynamicznej, jak w stanie ustalonym parametry stanu nie ulegają zmianom w czasie, lecz stan równowagi jest szczególnym przypadkiem stanu ustalonego, gdy nie występują działania otoczenia o charakterze przepływów. Pod względem termodynamicznym istnieje bardzo istotna różnica między stanem ustalonym a stanem równowagi, polegająca na tym, że w stanie ustalonym występują zjawiska rozpraszania pracy, których brak jest w stanie równowagi.

Analizą stanów równowagi termodynamicznej i zjawisk zachodzących podczas przechodzenia od jednego stanu równowagi do drugiego zajmuje się termodynamika klasyczna.

W niniejszej książce przedmiotem analizy będą układy termodynamiczne znajdujące się w stanach równowagi, a w niektórych przypadkach — stanach ustalonych.

1.4, Parametry stanu czynnika

Parametrami stanu czynnika są: objętość właściwa, gęstość, ciężar właściwy, ciśnienie i temperatura.

^Objętość właściwa to parametr stanu czynnika określający objętość jednostki jego masy, zwykle l kg (lub l mola). Jeżeli czynnik o masie m zajmuje objętość V, to objętość właściwa

V m³ m kg

(Idwrotność objętości właściwej jest nazywana gęstością

1 m kg

⁰⁼7⁼y^

, < lę>,lirem [właściwym nazywamy stosunek ciężaru G czynnika do |vgn objętości V

G N

⁷ ~ ~V m³"

Zależność między ciężarem właściwym a gęstością jest zatem im stępująca

y = 9Q

(jil ic a przyspieszenie ziemskie w m/s².

/('lśnienie p jest parametrem stanu wyrażającym stosunek siły F, M y w loniliej przez płyn (ciecz lub gaz) na pewną powierzchnię, do pola tej |imvleizuhni S

F

l. diioslką ciśnienia w układzie SI jest paskal — 1 Pa= 1 N/m². i    ,ii» stosowane wielokrotności paskala to megapaskal (1 MPa =

III" Pa), kilopaskal (1 kPa = 10³ Pa) i hektopaskal (1 hPa = 10² Pa). W praktyce często ciśnienie wyraża się wysokością słupa cieczy miiiioiiielrycznej. Różnicę ciśnień wskazywaną przez manometr cieczo-w v 11 yu I. I) oblicza się wg wzoru

Ap = cjh(Q_cm-Q_c) Pa

m kloi ym: h — wysokość spiętrzenia cieczy manometrycznej w m, Q_cm — gęstość cieczy manometrycznej w kg/m³, q_c — gęstość płynu znajdującego się nad cieczą manomet-ryczną w zakresie wysokości h w kg/m³,

(I — przyspieszenie ziemskie; y = 9,80665 m/s². li /di nad cieczą manometryczną znajduje się gaz, to q_c można |iiniilni|ć.

< linienie bezwzględne p (absolutne) to ciśnienie, jakie wskazywałby nuiiiomolr przedstawiony na rys. 1.1, gdyby w otoczeniu panowała pin/lllii (ciśnienie p_ot równe zeru).

I .......lyniiimka techniczna 17