123531

1 Systemy zabierkowe, do których zalicza się systemy długich zabierek i systemy fi larowo- zabierkowe,

1 Systemy komorowe.

Ogólne zasady eksploatacji złóż węglowych

Zasady eksploatacji złoża wynikają:

1 Z ogólnych zasad ekonomicznych obowiązujących w gospodarce narodowej,

1 Z konieczności zapewnienia załogom górniczym bezpieczeństwa i higieny pracy

Sposoby kierowania stropem

Podziemna eksploatacja złoża powoduje zaburzenia w górotworze, w wyniku których następuje wzrost ciśnień w otoczeniu wyrobisk górniczych, powstawanie tąpań, wstrząsów i zawałów. Spękania oraz zluźnienia skał mogą spowodować wdarcie się wód i gazów do czynnych wyrobisk górniczych, a przemieszczania skał do zrobów powodują osiadanie powierzchni ziemi, powstawanie zapadlisk, zalewów, degradację gruntów, uszkodzenia budynków, szlaków komunikacyjnych, budowli inżynieryjnych itp. Uszkodzenia te spowodowane na powierzchni ziemi eksploatacją górniczą nazywa się szkodami górniczymi. Prawidłowy dobór sposobu likwidacji zrobów:

1 Wywołanie całkowitego (pełnego) zawału powodującego wypełnienie powstałej pustki (samo podsadzenie) czyli podparcie wyższych warstw stropu zarabowaną skałą stropową tworząc podsadzkę naturalną,

1 Wywoływanie częściowego zawału tworzącego częściową podsadzkę naturalną 1 Przez osiadanie uginającego się stropu na spągu pokładu 1 Podtrzymywanie stropu podsadzka suchą lub hydrauliczną.

Sposób likwidacji zrobów dobiera się w zależności od:

1 Własności warstw skalnych otaczających pokład, a zwłaszcza skał stropowycli,

1 Grubości pokładu,

1 Skłonności węgła do samo zapalania,

1 Wymagań, jakie stawia ochrona powierzchni.

Zawał pełny stosuje się przy stropacli klasy I. Załamujące się skały stropowe krusząc się zwiększają swoją objętość, przez co następuje samo podsadzanie pustek po wybranym węglu.

Nad tą przestrzenią, zwaną również I strefą zawału, wypełnioną rumoszem skalnym powstaje strefa II, zwana strefą spękań, której warstwy skalne mają znaczenie ograniczone możliwości przemieszczania się. Skały te pękają i posiadają na rumoszu skalnym strefy I.

Wyżej leżące warstwy uginają się, osiadając na warstwach stref poprzednie, tworząc tzw. Strefę osiadania, czyli strefę i II. Obejmuje ona górotwór od strefy spękań aż do powierzclini ziemi, powodując jej deformację.

Przy płytkim zaleganiu pokładu strefa II, a nawet strefa I może sięgać powierzclini ziemi, powodując powstanie zapadlisk.

W przypadku występowania w stropie zasadniczym grubych warstw piaskowca, którego okresowe załamywanie się może wywołać negatywne skutki dla wyrobisk górniczych, wskazane jest, aby strop bezpośredni był 6 do 8 razy grubszy od wybieranego pokłada

W' ubierkach i ścianach zawał wywołuje się systematycznie w ślad za posuwającym się

2