słabe zdolności fagocytame
duża zdolność indukowania proliferacji allogenicznych limfocytów
- etapy dojrzewania komórek dendrytycznych:
prekirsory szpikowe
niedojrzałe komórki dendrytyczne obecne w narządach nielimfatycznych, gotowe do endocytozy (fagocytozy. pinocytozy. endocytozy zależnej od receptorów FcR. dla mannozy. składników dopełniacza, receptorów zmiataczy) i transportu migrujące komórki dendrytyczne w limfie i krwi z fago cytowany mi antygenami
dojrzałe i pobudzone komórki dendrytyczne w narządach limfatycznych, gotowe do prezentacji antygenów związanych w trakcie pobytu w narządach nielimfatycznych - nie mają już zdolności do fagocytozy
- w trakcie aktywacji ważną rolą odgrywają sygnały niebezpieczeństwa określane jako trzeci sygnał, przekazywane przez:
bezpośredni kontakt z mikroorganizmami lub ich produktami np. przez receptor TLR
kontakt z produktami uwolnionymi z zakażonych i ginących komórek, np. białkami szoku cieplnego
oddziaływanie limT. zarówno bezpośrednie (przez CD40L-CD40), jak i pośrednie (przez cytokiny)
- w przeciwieństwie do dojrzałych komórek dendrytycznych. formy niedojrzałe mogą ind licować tolerancję na prezentowane antygeny, a nawet indukować apoptozę limT
- wydzielają wiele cytokin: interleuiciny. chemokiny. TNF. limfotoksynę. TGF-p, INF-y. G-CSF. GM-CSF
• po dotarciu do narządów limfatycznych mogą bardzo efektywnie prezentować antygen dzięki wytworzeniu synapsy immunologicznej na styku limT i komórki dendrytycznej
komórki dendrytyczne narządów nielimfatycznych:
komórki Langerhansa - w naskórku, skórze właściwej, nabłonkach, mają receptory dla Fc IgG, wypustki i ziarna Birbecka. po związaniu antygenów przechodzą do naczyń limfatycznych jako komórki welonowate docierają do węzłów gdzie splatają się. odgrywają istotną rolę w nadwrażliwości kontaktowej
śródmiąższowe komórki dendrytyczne - tkanka łączna - funkcja podobna do kom. Langerhansa. część z nich dociera do śledziony i tam w strefie grasicozaleznej przekształcają się w komórki dendrytyczne splatające się komórki dendrytyczne krążenia: komórki dendrytyczne krwi - we krwi
komórki welonowate - chłonka naczyń limfatycznych doprowadzających komórki dendrytyczne narządów limfatycznych:
komórki dendrytyczne rdzenia grasicy - grasica, udział w selekcji dojrzewających limf T i B
komórki dendrytyczne splatające się - strefa grasicozalezna węzłów i śledziony - stymulują odpowiedź immunologiczną komórki dendrytyczne grudek - grudki limfatyczne - udział w odpowiedzi humoralnej
Limfocyty B
• prezentują antygen by uzyskać pomoc od limT w wytwarzaniu immurtoglobuJin - usprawnia odpowiedź humoralną
- teoretycznie limfocyt B może prezentować każdy antygen, jednak najskuteczniej prezentuje antygeny, które rozpoznawane są przez jego immunoglobuliny powierzchniowe (BCR). a więc antygeny swoiste
- w efekcie komórka ta prezentuje na własny użytek antygeny, przeciw którym po otrzymaniu pomocy od limTh będzie wytwarzała przeciwciała
- pobudzony prezentuje antygeny 10-krotnie skuteczniej (ekspresja MHC II i cząsteczki kostymudujące)
Makrofagi
- na ogół nie mają cz.MHC II. ale w trakcie aktywacji syntetyzują ją pod wpływem INF-y
- wyposażone obficie w lizosomy nastawione są raczej na pełną degradację fagocytowanego materiału
- odgrywają rolę w prezentowaniu antygenów pochodzących z dużych fagocytowanych cząsteczek lub bakterii
Inne
- w niektórych przypadkach antygeny mogą być prezentowane przez: monocyty. neutrofile. komórki śródbłonka. enterocyty. keratynocyty, chondrocyty, komórki mezangium, astrocyty. oligodendrocyty. komórki nabłonkowe tarczycy, kanalików nerkowych i pęcherzyków gruczołu tarczowego, komórki nabłonkowe dróg żółciowych a nawet pobudzone limfocyty T
- syntetyzują one cz.MHC II pod wpływem INF-y
Sygnały i cząsteczki adhezyjne biorące udział w procesie prezentacji
- celem prezentacji antygenu limTh jest ich aktywacja w wyniku proliferacji i różnicowania, do produkcji cytokin wspomagających różnicowanie spoczynkowych limB i prekursorów limTc w komórki efektorowe
- rozpoznanie prezentowanego antygenu (MHC z antygenem - TCR z CD3) dostarcza jeden sygnał z co najmniej dwóch potrzebnych
- sygnał ten. nie dość. ze niedostateczny do aktywacji, może jeszcze indukować w limT stan braku reaktywności lub tolerancji
- na drugi sygnał składają się oddziaływania wielu cząsteczek powierzchownych obecnych na komórce prezentującej i łączących się z odpowiednimi cząsteczkami na limT - cząsteczki te wzmagają efekt prezentacji:
MHC - CD4/CD8 CD80/CD86 - CD28 4-1BBL-4-1BB OX40L - 0X40 DC-SIGN - ICAM-3 ICAM-1/2 - LFA-1
• dla limT ważne są tez cytokiny: ll-l, 11-12. 11-18
- te dodatkowe niezbędne do aktywacji limfocytu T oddziaływania nazywamy sygnałem II lub kostymulacją - wzmaga proliferację, podtrzymuje przeżycie i zwiększa wydzielanie cytokin
- do cząsteczek przenoszących sygnały hamujące aktywacją limT należą: CTLA-4. BTLA i PD-1
- przekazywanie sygnałów me jest jednokierunkowe, limfocyt oddziałuje na komórkę prezentującą antygen poprzez cytokiny. np. TRANCE (związane z błoną lub wolne), lub bezpośrednio przez CD40L-CD40
- wydaje się, ze CD28 poprzez CD80/CD86 może brać udział w aktywacji komórek dendrytycznych Prezentacja antygenów w grudce limfatycznej
- na powierzchni limT. które rozpoznały antygen prezentowany przez komórki dendrytyczne pojawia się receptor CXCR5 dla chemokiny CXCL13 (BCL) wytwarzanej w obrębie grudek - uporządkowanie chaotycznej migracji, idą do ośrodków rozmnażania
- limB po opuszczeniu żyłek z wysokim śródbłonkiem od razu kierują się do grudek dzięki ekspresji CXCR5 na ich powierzchni
- te komórki, które rozpoznały antygen prezentowany przez komórki dendrytyczne przechodzą kilka podziałów, po czym na ich powierzchni pojawia się receptor CCR7 dla chemokin CCL21 i CCL19 wytwarzanych w strefie grasicozaleznej
- pod wpływem odpowiednich chemokin lim T i B zbliżają się do siebie na obrzezu grudki
- lim T weryfikują czy prezentowane im peptydy są takie same jak antygeny prezentowane im przez komórki dendrytyczne
- interakcja tych komórek odbywa się w wyniku bezpośredniego kontaktu, uczestniczą cząsteczki adhezyjne i kostymuiujące