- uwalniane najpierw w trakcie pierwotnej odpowiedzi immunologicznej, ich powinowactwo na ogół małe (uwalnianie jeszcze przed dojrzewaniem powinowacwa)
- mając az 10 fragmentów Fab łączą się z antygenem zawierającym wiele epitopów z dużą zachłannością (awidnością)
- wolna IgM jest pentamerem w kształcie płatka śniegu, jeżeli związe się z antygenem mającym wiele identycznych liniowo położonych epitopów jej kształt jest porównywany do kraba, takie przemieszczenie się monomerów w obrębie pentameru IgM eksponuje fragmenty Fc i sprzyja aktywacji dopełniacza (powstające niekiedy haksamery. szczególnie w odpowiedzi na LPS o wiele skuteczniej aktywną dopełniacz), wiązaniu receptorów FcR na komórkach żernych oraz fagocytozie
Ig A - wytwarzane w największej ilości
- w surowicy IgA mniej niz IgG. ale większość Ig A wytwarzana miejscowo i do płynów śluzowo-surowiczych
- Wydzielnicze IgA stanowią główny element obrony błon surowiczych i śluzowych przed inwazją mikroorganizmów
- w wydzielinach takich jak pot. łzy. wydzieliny gruczołów przewodu pokarmowego, dróg oddechowych i moczowych IgA występne w formie dimerów związanych dodatkowo z fragmentem wydzielmczym (wydzielnicze IgA. S-lgA)
- istnieją dwie podklasy IgAl (dominuje w surowicy, w błonach po równo) i lgA2
- IgAl ma wydłużony region zawiasowy, w lgA2 region ten jest znacznie krótszy (oporność na proteazy - jelito)
- w większości z nich łańcuchy lekkie związane są wiązaniem dwusiarczkowym ze sobą. nie z łańcuchami ciężkimi, fragmenty Fab są więc bardzo do siebie zbliżone, ich ruchliwość ograniczona
IgG - u człowieka cztery podklasy
- wszystkie zawierają region zawiasowy, w lgG3 jest ona bardzo wydłużony i az 11 wiązań dwusiarczkowych łączy łańcuchy
ciężkie
- IgGl. lgG2, lgG4 łączą się fragmentem Fc z białkiem A Staphylococcus aureue. wszystkie IgG łączą się tym fragmentem z białkiem G Streptococcifi
- wiele komórek ma receptory dla fragmentu Fc IgG (FcyR). spełniają one wiele różnych fuikcji
- dzięki tym receptorom komórki K są zdolne do zabicia komórek opłaszczonych prze IgG w wyniku reakcji cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał ADCC
- komórki żerne dzięki obecności na nich receptorów Fc-|R energiczniej fagocytują komórki i cząsteczki opłaszczone w mechanizmie zwanym immunofagocytozą
- szczególnie ważne w walce z mikroorganizmami które wtargnęły do naszych ciałek, stężenie w surowicy najwyższe
- IgG (z wyjątkiem lgG4) i IgM aktywują dopełniacz drogą klasyczną
IgD - występują dość licznie razem z IgM na powierzchni UmB. które nie zetknęły się jeszcze z antygenem, jako ich BCR
- funkcja niejasna
IgE - nie zawierają regionu zawiasowego
- wiążą się z odpowiednimi receptorami FccR na powierzchni komórek tucznych, wywołując po przyłączeniu antygenu degranulację
- uczestniczą w obronie przeciw pasożytom oraz w nadwrażliwości typu I (alergie)
Przeciwciała matczyne przechodzące do płodu przez łożysko
- u człowieka do płodu transportowane są czynnie przez łożysko tylko przeciwciała matczyne klasy IgG (wszystkie podklasy)
- w procesie tym uczestniczą tak zwane noworodkowe receptory dla fragmentu Fc IgG (FcRn) obecne na komórkach trofoblastu
- tym nabytym biernie immunogłobulmom noworodek zawdzięcza odporność przeciwzakaźną
- dzięki transportowi czynnemu IgG mogą osiągać u płodu nawet nieco wyzsze stężenie niz u matki
- w okresie płodowym zaczynają się pojawiać przeciwciała IgM. a wytwarzanie IgG zaczyna się dopiero po urodzeniu
- podczas gdy stężenie IgG matczynych stopniowo spada, aby zaniknąć około dziewiątego miesiąca, rośnie stężenie IgG noworodkowych i niemowlęcych, które osiągają po 12 miesiącach stężenie równe 60% stężenia u dorosłych
- wcześniaki mają zmniejszoną odporność przeciwzakaźną. gdyż skrócone jest u nich dostarczanie matczynych IgG
- niektóre szczepienia wykonane zaraz po urodzeniu me prowadzą do trwałej odporności, gdyż są wtedy jeszcze obecne IgG matczyne
- matka przekazuje również dziecku wydzielnicze IgA (przez mleko)
Wartościowość, powinowactwo, awidność
Wartościowość - liczba determinant antygenowych, które może związać cząsteczka przeciwciała
- IgG, IgD. IgE mające po dwa miejsca wiążące antygen są 2-wartościowe
- IgA są 2- lub 4-wartościowe (monomer czy dimer)
- IgM są 10-wartościowe
- określony antygen łączy się z miejscem wiążącym przeciwciała z tym większą siłą. im bardziej antygen i miejsce wiążące są do siebie ściślej dopasowane, w wiązaniu tym biorą udział:
siły elektrostatyczne wiązania wodorowe oddziaływania hydrofobowe siły Van der Waalsa
Powinowactwo - siła wiązania pojedynczej determinanty antygenowej przez miejsce wiążące antygen przeciwciała
- nawet przeciwciała mające tę samą swoistość wiązania antygenu (wiążą ten sam) mogą się różnić ścisłością dopasowania się ich miejsc wiążących do antygenu, czyli powinowactwem
Awidność (zachłanność) - siła wiązania wielowartościowego antygenu przez przeciwciała, zależąca od stopnia powinowactwa poszczególnych miejsc wiążących w stosunku do odpowiednich determinant, nie będąca jednak ich prostą sumą
Kompleksy Immunologiczne
- kompleksy antygen-przeciwciało mogą dodatkowo aktywować i wiązać składniki dopełniacza
- jeżeli antygen i przeciwciało o dużym powinowactwie znajdą się w roztworze w odpowiednich proporcjach, to dochodzi do maksymalnego związania obydwu składników - w roztworze nie stwierdza się wtedy wolnego antygenu ani wolnych przeciwciał
- najprostsze kompleksy gdy cząsteczka antygenu zawiera jeden epitop. takie kompleksy składają się wtedy z jednego przeciwciała, jednego lub dwóch antygenów i nie mają tendencji do wytrącania się (precypitacji) z roztworu