sztormowe
stopnie
12,5-15,2 |
45-54 |
bardzo silny wiatr |
mniejsze drzewa poruszają się z pniami |
15,3-18,2 |
55-65 |
gwałtowny wiatr |
poruszają sie duże drzewa, utrudnione chodzenie |
18,3-21,5 |
66-77 |
wichura |
wiatr zrywa dachy, łamie silne pnie |
21,6-25,1 |
78-90 |
silna wichura |
wiatr wyrywa drzewa z korzeniami |
25,2-29,0 |
91-104 |
gwałtowna wichura |
silne niszczące działanie wiatru |
ponad 29 |
ponad 104 |
huragan |
druzgocące działanie wiatru |
Siła wiatru zależy od prędkości i masy przemieszczanego powietrza. Najsłabszy wiatr, prędkość do 1 m/s może unosić tylko pyły, wiatry wiejące z prędkością 4-8 m/s mogą transportować ziarna piasku. Huragany, powyżej 30 m/s mogą przenosić drobny żwir.
Tabeła : Transport osadów przez wiatr
Prędkość wiatru [m/s] |
Cząstki skalne |
Średnica ziarn [mm] |
0,25 |
pył |
0,03 |
0,5 |
Piasek pylasty |
0,04 |
1.5 |
Piasek b. drobny |
0,12 |
3 |
Piasek drobny |
0,25 |
7,4 |
Piasek średni |
0.6 |
11,4 |
Piasek gruby |
1,04 |
13 |
Piasek b. gruby |
1,5 |
Przed wywiewaniem ziarn mineralnych z powierzchni ziemi skutecznie chroni powłoka roślinna. Zatem działalność wiatru jako czynnika geologicznego jest ograniczona głównie do obszarów pozbawionych szaty roślinnej i obszarów suchych. Przede wszystkim uwidacznia się na pustyniach.
Działalność niszcząca wiatru przejawia się w dwóch procesach.
Jest to:
- deflacja - wywiewanie drobnych ziarn luźnego osadu na obszarach pozbawionych roślinności
- korazja - niszczenie powierzchni zwięzłych skał przez piasek niesiony wiatrem
Deflacja zależy od siły wiatru i od wielkości cząstek mineralnych. Przy tej samej wielkości ziarn ilość transportowanego materiału jest wprost proporcjonalna do sześcianu prędkości wiatru, zależy od siły wiatru i od wielkości cząstek mineralnych. Unoszenie cząstek przez wiatr zależy nie tylko od prędkości, ale od turbulencji wiatru. Wiatry silne, ale o stałej prędkości nie podnoszą z terenu piaszczystego ziarn piasku, natomiast słabsze wiatry o niestałej prędkości (porywiste) wprawiają w ruch duże ilości piasku.
2