28707

Zgodnie z zasadą powszechności, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody. Są jednak pewne kategorie dochodów, od których na mocy wyraźnego przepisu nie pobiera się podatku. Zarówno ze względów formalnych, jak i z uwagi na pewne cechy wspólne, można je przedstawić w trzech grupach:

♦    dochody ze źródeł, do których w ogóle nie stosuje się przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wyłączonych z jej zakresu przedmiotowego - są to tzw. wyłączenia ustawowe,

♦    dochody wolne od podatku czyli zwolnienia przedmiotowe,

♦    dochody, które zostały wydatkowane przez podatnika na określone cele

i podlegają odliczeniu do dochodu lub od podatku, które po prostu należy nazwać ulgami podatkowymi.²

Z zakresu ustawy wyłączone są:

♦    przychody z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej,

♦    przychody z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,

♦    przychody podlegające przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn,

♦    przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

♦    przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej.

Zwolnienia o charakterze przedmiotowym są związane ze źródłem przychodów, a nie z osobą podatnika. W większości są one bezterminowe. Można je pogrupować tematycznie ze względu na ich charakter. Do najważniejszych należą zwolnienia związane z przychodami z pracy, np. diety i inne należności na czas podróży służbowej pracowników, koszty używania pojazdów samochodowych dla celów służbowych, rzeczowe świadczenia okolicznościowe; odszkodowawcze, np. odszkodowania wypłacane na podstawie przepisów prawa administracyjnego, cywilnego, pracy i innych ustaw; socjalne, np. pomoc społeczna, zapomogi losowe, odprawy pośmiertne i zasiłki

K. Jankowiak. Podatek dochodowy od osób fizycznycli w zakładzie pracy, Konsfin. Zielona Góra 2000. s. 41