34227

Etymologia terminu persona: prosopon - osoba, łac. - person - osoba, łac. - personalis -osobowy.

Personalizm - jako nurt w naukach o wychowaniu, pojawia się także w naukach przyrodniczych, w filozofii, w naukach medycznych.

Dcf. Personalizm dotyczy tych wszystkich prądów i nurtów, które jednoznacznie eksponują w swoich poglądach osobę jako istotę autonomiczną, jej godność i rozumność.

Kategoria osoby - samo pojęcie jest niejednoznaczne dlatego przy jego definiowaniu wskazuje się na wymiary osoby.

1.    Wymiar strukturalny - ontologiczna dwupłaszczyznowość - jedność bytu materialnego

i duchowego - jedność dwóch bytów (w naukach przyrodniczych jedność struktury psychofizycznej)

2.    Wymiar osoby - społeczny poza byciem osobą w wymiarze własnym, człowieka określa wymiar społeczny - człowiek jest istotą relatywną - w tym wymiarze się urzeczywistnia.

3.    Wymiar osoby — transcendentalny - człowiek jako osoba skierowuje się w stronę Absolutu (Bóg, Dobro, Prawda, Idea)

Te trzy wymiary mają obraz dialogowy.

Współcześnie człowiek jest skierowany na wymiar strukturalny a zwłaszcza na rozwój sfery intelektualnej.

Pierwotnie personalizm oznaczał egoizm, egocentryzm, indywidualizm (1737). W obecnym znaczeniu termin zaczął funkcjonować w drugiej połowie XIX wieku w USA, Niemczech, Anglii.

Szkoły myśli personalistycznej

Personalizm fenomenologiczny i historyczny (M. Scheler, R. Ingarden, R. Guardinii). Scheler wartości mają charakter obiektywny, i tworzą hierarchię:

religijne (święte i nie święte - ojczyzna, naród), poznawcze, estetyczne, witalne, hedonistyczne

Ingarden dorzuca wart. Religijne - ich miejsce zajmują wart. duchowe.

Personalizm cgzystcncjalistyczny (G. Marcel, K. Jaspers, D.G Macintosh), podstawowym pytaniem jest „po co testem , dlaczego istnieję?”

Personalizm neotomistyczny (J. Maritain, J. Woronecki, F. Sawicki, M. Gogacz, M. A. Krąpiec).

Wykład IV