Etapy;
I - struktura znaczenia aktywna w metaforach do rozpoznania symbolu,
II - wydzielenie niejęzykowego obszaru symboli,
III - rozwój teorii symbolu i metafory.
Nadwyżka znaczenia w symbolu przeciwstawiona znaczeniu dosłownemu ujawnia się tylko na etapie interpretacji. Tylko za pośrednictwem otoczenia dosłownego można dojść do nadwyżki znaczenia (alegoria - procedura dydaktyczna, można ją wyeliminować jeśli nie jest potrzebna. Symbol - gdy bezpośrednie uchwycenie pojęcia nie jest możliwe. Symbol raczej przybliża niż ujmuje podobieństwo.
Semantyczne właściwości symbolu:
poddają się analizie lingwistycznej / logicznej w terminach jak znaczenie / interpretacja;
- pokrywają się z własnościami metafory.
Niesemantvcznv aspekt symbolu;
- symbol nie przechodzi w metaforę (waha się na linii bios i logos);
symbol wkracza do języka tylko w tej mierze, w jakiej prześwieca przez świat, w jakiej to, co należy do świata, staje się przezroczyste.
Stopnie pośrednie między symbolem i metaforą:
- symbol jest stabilny, nie ginie, ale ulega przekształcenia
Metafory źródłowe - 1) mają zdolność wiązania metafor cząstkowych; 2) mogą wywołać różne interpretacje na poziomie pojęciowym:
skupiają i rozpraszają (skupiają podporządkowane im wyobrażenia, rozpraszają pojęcia);
- to meta foty dominujące, mogą wywołać i organizować sieć powiązań między poziomem symbolicznym i metaforycznym.
Archetypy - metafory tak radykalne, że obejmują cały dyskurs ludzki.
Systemy symboli ustanawiają zasób znaczenia, którego metaforyczne możliwości nie zostały w pełni wypowiedziane w mowie
Model - ustanawia wymiar referencyjny metafoiy - referencja to roszczenie do powiedzenia czegoś o rzeczywistości = wartość logiczna.
Wartość referencyjna stanowi część funkcji heurystycznej, tj. pewien aspekt rozpoznania dokonanego w metaforze i w modela
Model w nauce = procedura heurystyczna, służąca do przezwyciężenia niewłaściwych interpretacji.
3 typy modeli (Max Black) - modele skali, modele analogiczne (diagram w elektronice), modele teoretyczne.
Metafora zawiera więcej niż symbol, bo wprowadza do języka znaczenia, które w symbolu zawarte są implicite.
Symbol zawiera więcej niż metafora, bo jest zjawiskiem dwuwymiarowym, jest związany w inny sposób niż metafora, ma korzenie. Metafory są tylko językową powierzchnią symboli.
2