35062

4) specyficzny charakter sankcji grożących za naruszenie prawa cywilnego: sankcja nieważności, sankcja odszkodowawcza.

Stosunki adniinistracyjnoprawne, w dużym uproszczeniu, charakteryzują się tym, że:

1)    jedną ze str on stosunku administracyjnego jest zawsze organ administracji publicznej: np. wójt, burmistrz, prezydent, starosta czy minister. Organ ten niejako reprezentuje państwo i względem strony stosunku prawa administracyjnego zajmuje pozycję władczą: jednostronnie kształtuje prawa lub obowiązki strony;

2)    stosunki adniinistracyjnoprawne powstają z reguły z mocy samego prawa bądź z inicjatywy organy administracyjnego (którego działanie wynika z wykonywania przezeń zadań ciążących na nim z mocy ustawy);

3)    treść i przedmiot stosunku administracyjnoprawnego wyznaczają normy bezwzględnie obowiązujące;

4)    w razie niewykonania obowiązków przez stronę grożą jej sankcje: egzekucyjna, grzywna czy pozbawienie uprawnienia.

Z kolei ilość podmiotów uczestniczących w stosunku prawnym pozwala wyróżnić stosunku dwustronne: np. pomiędzy wynajmującym a najemcą oraz stosunki wielostronne: np. umowa spółki cywilnej zawarta przez kilka podmiotów.

Stosunek prawny można opisać również poprzez jego elementy składowe: strony, przedmiot i treść. Stronami stosunku prawnego są podmioty prawa, tj. jednostki wyposażone w przymiot zdolności praw^rej. Zostaną one omówione w dalszej części tego opracowana.

Przedmiotem stosunku prawnego są zachowania stron, te mianowicie, które wynikają z łączącego strony stosunku prawnego a mogące przybrać postać czynienia albo nieczynienia. W literaturze przedmiotu przyjmuje się również, że przedmiotem stosunku prawnego nie są zachowania stron ale rzeczy (ruchome i nieruchome) oraz przedmioty inne niż rzeczy (energia elektryczna), dobra intelektualne (np. praw a autorskie).

Treścią stosunku prawnego są uprawnienia i obowiązki podmiotów' w nim uczestniczących. W przypadku umowy dzierżawy, wydzierżawiający ma obowiązek przekazania nieruchomości dzierżawcy, a dzierżawca obowiązek zapłaty czynszu. Z reguły praw^ra i obowiązki stron stosunku prawnego są ze sobą skorelowane: z uprawieniem jednego podmiotu wiąże się obowiązek drugiego podmiotu.