• Gwiazdy gromadzą się w |it/ntmu kosmicznej w wiek ich skupiskach zwanych galaklykaui
• Słońce znajduje się w galaktyce Drogi Mleć mej
Jesl ona jedną z około 100 inld galaktyk znanych we Wszediświecie. a każda zaś galaktyka składa się z miliardów gwiazd
• Galaktyki rzadko występują samodzielnie Najczęściej łącza się w gromady. którym spójność1 zapewnia grawitacja Wyróżnia ste 'gromady bogate (regularne)- o zagęszczeniu centralnym i symetrii sferycznej
'gromady iibojpe (nieregularne)- bez zagęszczania centralnego i nie mające symetrii sferycznej.
- Wyittaudłic uzy główne typy galdko k Hiplyczne. spiralne I nieregularne Największr są galaktyki Hipisi me skiąuające pomni 1 000 mld gwiazd Galaktyka Drogi Mlecznej jest galaktyką spirabią
• Ma ona kształt spłaszczonego dysku o śrctkiicy 100 000 lat świetlnych.
Znajduje się niej około 200 mld gwiazd które grupują się w spiralnych ramtonadi. wybiegających z centrum galaktyki
- Galaktyka wiruje wokół swego centrum
Gwiazdy w pobliżu centrum wrniją szybciej od gwiazd lezących dalej od niego
• Słońce znajduje się na peryferiach Drogi Mlecznej.
Aby wykonać prkiy obról wokół środka galaktyki. Słońce potrzebuje 225 lal- okres ten nazywamy rokiem galaktycznym -Galaktyki lezące na jbh ze j Ziemi są galaktykami lueregilarnynii Są to Mały Obłok Magellana i WiHki Obłok MagHIana
l kład Słoneczny
- Centralnym ciałem naszego układu planetarnego jest Słońce Jego średnica wynosi Mmlii km
- Dookoła Słońca krąży po orbitach 8 planet których wiekość. odległość od Słońca i skład chemiczny są bardzo różne.
• PkiKp jflMcuu pakitlu: ii* dw-K anipy
•wewnętrzne (Merkury. Wenus. Ziemia i Mars);
Są to małe i skaliste planety podobne do Ziemi •zewnętrzne (Jowisz. Saturn. Uran. Nepnm. Phaon);
Są gazowymi olbrzymimi kulami gazowymi Pliaon zaś jest zbudowany głównie ze skał i lodu
Mtrkmy:
-jesl planetą niewiele większą od Księżyc* o powierzchni pokrytej kraterami.
- nie ma on atmosfery, a na jego powietzclmi panuje tak wysoka tempeiaiuia. że w południe roztopiłby się na niej ołów.
W ciągu dnia tempetatma sięga 425°C, nocą zaś spada do -180*C.
- Najprawdopodobniej ma wicBcie jądro zbudowane z żelaza
Wenus
• jesl rozmiarem zbliżona do Ziemi.
- ma gęsią beztlenową atmosferę, złożoną głównie z dwutlenku węgla.
• jej powierzchni nie można zobaczyć z Ziemi z uwagi im gęste, bule climiay. otulające szczebtie powierzchnię planety i odbijające świallo słoneczne.
-Jest ona najjaśniejszym (poza Księżycem) obiektem im nocnym niebie.
Mars
• ma batdzo rządcą atmosferę
• Jego powierzchnia jesl pustynna i bardzo mozmaicona (najwyższy szczyt- Olympus Mons ma 25 km wysokości).
Znajdująsię tam zarówno kiatety. wygasłe wulkany, jak i doimy rzeczne, którymi wiele milionów lat temu płynęły wody W surfach biegimowych znajdują się czapy lodowe, kurzące się lub rosnące w zależności od pory roku Zamarznięta woda znajduje się też prawdopodobnie pod powierzchnia planety
Jowisz:
• jesl planetą gazową
Zbudowany jest głównie z wodoru i helu.
- ma silne pole magnetyczne, emituje ciepło, fale radiowe i promieniowanie rentgenowskie
• Na jego powierzchni widać potężny wir. zwany Wirką Czerwoną Plamą
- Planeta winrje bardzo szybko (obrót dookoła wlamej osi trwa 10 godzin), a znajdujące się w jej atmosferze chininy poniszają się w oddzielnych, jasnych i ciemnych pasach równoległych do równika
Saturn:
• jesl wiująrą kulą gazową, wokół której krąży system pierścieni, utworzonych z brył i skał lodu. pierścienie te są szerokie, lecz cienkie (w niektórych miejscach ich gnibość nie przekracza 200 m). jest to ptawdopodobnie materiał pozostały z czasów formowania się planety
Uran:
-jest zbudowany ze skalno-meialicznego jądra, otoczonego warstwą gorącej pary wodnej i amoniaku.
nad nią znajduje się atmosfera złożona głównie z wodom, helu i metanu, który nadaje planecie błękitno-zieloną barwę.
- ma co najmniej 10 wąskich pierścieni utworzony di z brył skalnych
Neptun
• jest zbudowany głównie z wodom, helu i metanu
• Na jego powierzchni jest widoczna Wielka Czarna Plama
Pluton
- odkiyty dopiero w 1930r..
2