• akt fundacyjny —> fundator —* majątek —» cel —> sposób administrowania a fundacje kościelne
• są to fundacje na rzecz kościoła, a nie tworzone przez kościół
• chodzi o testamentowe przekazanie na kościół majątku
—* stąd powstają posiadłości feudalne rozporządzane przez kościół
• od XVII wieku ograniczenie powstawania fundacji kościelnych (np, w PL trzeba uzyskać zgodę sejmu)
b fundacje miejskie
• wzorują się na kościelnych i powstają od XV wieku
• tak ogólnie powstają fundacje świeckie (szpitale, przytułki, łaźnie, bursy, szkoły)
5 Landrecht pruski:
• powstaje na bazie koncepcji naturalnoprawnej stworzonej przez Pufendorffa i Wolfa, którzy odwołali się do koncepcji umowy społecznej i w ten sam sposób zbudowali koncepcje osobowości prawnej
• Landrecht nie buduje definicji osobowości prawnej, tylko nadaje je:
1) towarzystwom:
a) uprzywilejowanym - takim, którym szczególny akt państwowy nadal osobowość prawną
• nie da się tego podciągnąć ani pod system normatywny, ani koncesyjny
• akt od razu decyduje, kto dostaje taką osobowość prawną, a kto nie
b) zwykłym - zbliżonym do spółek; ich celem było prowadzenie działalności gospodarczej (system koncesyjny)
2) osobom moralnym - związkom osób, których jednoczył wspólny cel
a) państwo z mocy prawa (ipso iure)
b) wcześniejsze korporacje (kościoły, gminy miejskie i wiejskie)
• należy tu zaznaczyć, że koncepcje z landrechtu przejął zwód praw (Rosja - 1835), a już. w 1807 Arnold Heise zbudował koncepcję osoby prawnej
6 Kodeks Napoleona, a ABGB:
*Kodeks Napoleona:
• brak osoby prawnej, ponieważ:
- istniała opozycja do organizacji typu feudalnego (głównie chodziło o kościół)
- obawa przed zrzeszeniami i organizacjami typu politycznego (jak sprzed rewolucji)
- doktryna
• osoba prawna jednak funkcjonowała w przypadku:
a) gmin - tworzonych przed prawodawcę
b) zakłady użyteczności publicznej - tworzone przez państwo
c) Skarb Państwa
• dopiero od 1901 we Francji możemy mówić o wolności stowarzyszania się
•ABGB:
• ABGB samo w sobie nie przewidywało istnienia osób prawnych, ale odsyłało do przepisów administracyjnych, w których osoba prawna funkcjonowała
7 Szkoły myślenia o prawic:
I Juristische Person - koncepcja Arnolda Heise:
• jest przedstawicielem szkoły przedpandektystycznej
• wprowadzana termin osoby prawnej
II Teoria Fikcji Fricdriecha Karla von Savigny :
• tworzy przydatną konstrukcję, ale była to teoria fikcji - wszelkie zbiorowości tworzy się sztucznie - nie posiadają one bytu realnego, a istnieją tylko na mocy fikcji
III Teoria interesu Kudolpha Ihcringa:
• potwierdza, ze osoba prawna to twór fikcyjny, wytwór techniki prawnej
• Ihering zbudował te koncepcje by bronić osoby fizyczne przed osobami prawnymi (reakcja na rozrost kapitalizmu poprzez rozrost monopoli)
• równolegle jednak uderzył w stowarzyszenia niezarobkowe