• własność prywatną
Rodzaj działalności firm również ma wpływ na stosowanie zasad rachunkowości (np. w bankach stosuje się ustawę o rachunkowości z wyjątkami, podobnie jest z ubezpieczeniami gospodarczymi). Odrębność w zakresie rachunkowości wykazują również:
• towarzystwa naukowe, organizacje naukowe niezarobkowe
• przedsiębiorstwa państwowe
• firmy zajmujące się obrotem papierów wartościowych
Na rachunkowość kraju ma wypływ fiskalizm i system polityczny. Ważne są też oddziaływania innych krajów i organizacji międzynarodowych, jak też czynniki kulturowe wyróżniające dany kraj pośród innych włącznie z postrzeganiem płci.
Standaryzacja rachunkowości dotyczy ujednolicania zasad w ujęciu ogólnoświatowym, o harmonizacji mówi się w przypadku dostosowywania prawa do obowiązującego w Unii Europejskiej. W Polsce rachunkowość oparta na ustawie jest w stanie zaadaptować się (dyrektywy 4, 7, 8) do dużej części prawa obowiązującego w UE. Ciekawostka: Niemcy nie doprowadzili jeszcze swojego prawa do pełnej zgodności z 4 dyrektywą.
Standardy rachunkowości tworzone lub proponowane są przez odpowiednie grupy ludzi z ONZ (Komitet d/s Międzynarodowych Zasad Rachunkowości i Auditingu) i międzynarodowe stowarzyszenia rachunkowców. Procedura standaryzacji:
• dostrzeżenie problemu
• analiza materiałów, prezentacja przyjętej koncepcji
• zapoznanie się z opinią rady, tworzenie projektu
• ocena projektu, akceptacja
• publikacja
• weryfikacja oraz wprowadzanie
Weryfikacja jest procesem ciągłym, normy zmieniają się w zależności od potrzeb.
W Polsce częściowo standaryzacją zajmuje się Biuro Biegłego Rewidenta i Stowarzyszenie Księgowych.
Rachunkowość po wejściu Polski do Unii
Informacje tworzone przez rachunkowość są istotnym źródłem wykorzystywanym w kreowaniu więzi ekonomicznych i współpracy między jednostkami gospodarczymi. W ostatnich latach w ramach rozpoczętego procesu harmonizacji i standaryzacji rachunkowości na świecie, wiele państw powołało komitety standaiyzacji rachunkowości. Państwa należące do Unii Europejskiej zdecydowały o obowiązku stosowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR) od 2005 r. Po wejściu Polski do Unii przedsiębiorstwa zostaną poddane jeszcze ostrzejszej konkurencji, co zobliguje je do respektowania rozwiązań unijnych również w zakresie rachunkowości, szczególnie zaś sprawozdawczości.
Zadaniem MSR jest zapewnienie inwestorom możliwie wszechstronnej informacji o firmie i w związku z tym tendencją wyrażoną w MSR jest odchodzenie od ceny historycznej w kierunku wartości godziwej, czyli najbardziej zbliżonej do tynkowej. Ponieważ polskie prawo bilansowe nie jest w całości zgodne z rozwiązaniami proponowanymi w MSR, luki te zapewne po wejściu Polski do Unii będą musiały być wyeliminowane.
2