• Głównie państwa muzułmańskie - religijność stanowi element życia publicznego, czego skrajnym przypadkiem jest szarijat - prawo religijne staje się prawem państwowym
1 Rozdział związków wyznaniowych i państwa
- separacja państwa od związków wyznaniowych to koncepcja teoretyczno-prawna oddzielająca instytucje państwowe od religijnych (nie oddziela od nich społeczeństwa)
3 cechy rozdziału klasycznego:
• Awyznaniowość:
• Państwo nie wierzy w Boga
• Brak religii panującej / jedynie słusznej
• Prawo nie jest budowane w oparciu o założenia jednej rełigii
• Państwo nie ingeruje w sprawy wewnętrzne związków wyznaiowych
• Rozdzielenie sfery działania związków wyznaniowych od państwa
• Uznaje rełigie jeżeli założyciele dokonają poprawnie określone czynności prawne
• Nie finansuje się związków (możliwe dofinansowania do pewnych działań - rozdział niemiecki)
• Zasada neutralności światopoglądowo-religijnej
• Nie dokonuje oceny światopoglądu
• Kieruje się wartościami powszechnie aprobowanymi w danym społeczeństwie AMERYKAŃSKI MODEL ROZDZIAŁU
• Państwo świeckie negatywne - traktuje religie w sposób obojętny, ale gwarantuje możliwie szeroką wolność sumienia i wyznania
• Tzw. Czysta separacja - wiąże się to z kształtowaniem społeczeństwa w USA, które jest niejednolite etnicznie i wyznaniowo oraz z korzystania z doświadczeń państw europejskich (konflikty religijne); odpowiedź na nietolerancję, budowanie państwa na nowym typie wartości
• początek rozdziału sfer działania związków wyznaniowych od państwa - Roger Williams, baptysta, zakłada kolonię Rhode Island w 1663r.
• Konstytucja amerykańska z 1787r. nie ma w ogóle wzmianek o prawie wyznaniowym, chociaż: zaczyna się od słów Jn Cod we trust", uniezależnia obejmowanie urzędów od wyznawanej religii
• 1791r. wchodzi w życie 1. poprawka: nie może być religii panującej, nie można zabronić żadnej religii,
• Brak ingerencji w życie religijne obywateli, datego nie ma prawa wyznaniowego
• Związek wyznaniowy nie posiada osobowości prawnej - aby ja uzyskać musi założyć fundację, stowarzyszenie lub spółkę prawa handlowego (rodzaj fikcji prawnej)
• Kościół katolicki powołuje się na instytucję fiduita (łac. zaufanie) - istnieje dwóch właścicieli majątku kościelnego: faktyczny (organ związku wyznaniowego, np. diecezja) i prawny (osoba fizyczna, np. biskup)
• Obrady w kongresie zaczyna modlitwa (ale w szkołach zabroniona). Bóg pojawia się w życiu publicznym jako Bóg uniwersalny, którego można przypisać każdej religii
FRANCUSKI MODEL ROZDZIAŁU
• Państwo ateistyczne / antyręligijne - może być wrogo nastawione w stos. do religii, zakaz jej upublicznianie, sprowadzenie jej do sfery prywatnej
• Pierwszy rozdział w Europie, wymierzony w ancient regime władzy absolutnej (w tym kościół katolicki)
• 26.08.1789r. Deklaracja praw Człowieka i Obywatela - gwarantuje wolność sumienia i wyznania
• 12.1789r. zostaje wydana ustawa o sekularyzacji dóbr kościelnych na ogromna skalę
• Miała na celu wymuszenie lojalności wśród duchownych - etaty i pobieranie pensji + załatanie dziury budżetowej