38061

zatrucie tym związkiem chemicznym posiadają z reguły trwałe uszkodzenia w płucach i drogach oddechowych. Częste przebywanie w atmosferze zawierającej amoniak może doprowadzić do przewlekłych nieżytów dróg oddechowych oraz zaburzeń w trawieniu i przemianie materii. Poszkodowanego należy wynieść z zagrożonej strefy. Jak najszybciej przemyć oczy i skórę wodą. Zmienić mu odzież. Podać do wypicia mleko z sodą. W przypadku duszności podać den. Oparzoną skórę zlać wodą.

W skali przemysłowej amoniak jest otrzymywany za pomocą bezpośredniej syntezy z pierwiastków (metoda Habera i Boscha):

N2 + 3H2 = 2NH3

Azot² pochodzi z powietrza, natomiast wodór z wody. Reakcję przeprowadza się w temperaturze około 500C, pod ciśnieniem do 1000 atm., w obecności katalizatora. W niższych temperaturach położenie równowagi jest korzystniejsze, ale nawet w przypadku użycia najlepszych katalizatorów konieczne jest zastosowanie wysokich temperatur dla zapewnienia zadowalającej szybkości reakcji.

W laboratorium amoniak można otrzymać po przez ogrzewanie soli amonowych, np. salmiaku - chlorek amonowy NH4CI, z mocną zasadą, np. wodorotlenkiem sodu:

NH4CI + NaOH = NaCl + H2O + NH₃

Dawniej amoniak otrzymywano tzn. metodą cyjanamidową. W metodzie tej można wyróżnić trzy etapy. Pierwszy z nich polega na ogrzewaniu w piecu elektrycznym mieszaniny węgla i denku wapni. Tworzył się karbid i denek węgla(II). Następnie azot, który został otrzymany na skutek destylacji frakcyjnej ciekłego powietrza był przepuszczany nad gorącym węglikiem wapnia (karbidem). Powstawał cyjanamidek wapnia. Cyjanamidek, który można wykorzystywać bezpośrednio po otrzymaniu jako nawóz, przerabiano dalej przez działanie na niego pary wodnej pod ciśnieniem na amoniak. Metoda cyjanamidowa, ze względu na jej złożoność została zastąpiona metodą Habera i Boscha.

Określenie "amoniak"³ obejmuje zarówno niezjonizowaną postać (NH3), jak i postać zjonizowaną (NH4^ł). Amoniak w środowisku pochodzi z przemian metabolicznych oraz rolniczych i przemysłowych procesów, a także powstaje w czasie dezynfekcji wody z wykorzystaniem chloraminy. Jest związkiem często spotykanym lecz nie kwalifikującym się do eksploatacji. Naturalne stężenia amoniaku w wodach podziemnych i powierzchniowych zazwyczaj nie przekraczają 0,2mg/litr. Pozbawione denu wody podziemne mogą zawierać nawet 3mg/litr amoniaku. Intensywna hodowla zwierząt może powodować znacznie wyższe stężenia amoniaku w wodach powierzchniowych. Zanieczyszczenie amoniakiem może również pochodzić z cementowych wykładzin przewodów wodociągowych. Zawartość amoniaku w wodzie jest wskaźnikiem możliwego zanieczyszczenia wody bakteriami, ściekami czy odchodami zwierzęcymi.

Amoniak jest istotnym elementem metabolizmu ssaków. Zagrożenie pochodzące ze źródeł środowiskowych jest nieistotne w porównaniu z endogenną syntezą amoniaku. Efekty toksyczne działania amoniaku obserwuje się dopiero przy spożyciu przekraczającym 200 mg/kg masy ciała.

http ://pl.wikip edia. org/wik i/A m oni ak Encyklopedia PWN, 2008