38246

święty Piotr.???) W wyniku prześladowań, które trwały do śmierci władcy w 68 r. wielu rzymskich chrześcijan (kampania nie objęła prowincji) poniosło okrutną śmierć rzucani na arenach dzikim zwierzętom, albo paleni żywcem

Druga fala prześladowań wiąże się z imieniem cesarza Domicjana (81-96). Chrześcijanie byli wtedy skazywani pod pretekstem "ateizmu”, czyli nieskładania ofiar bogom Zarzucano im również rzekomą wrogość wobec ludzi, tajne stowarzyszanie się, orgie, uprawianie zbrodniczej magii i czczenie osła. W tym czasie powstaje Apokalipsa św. Jana - Dornicjan -prześladowanie tych, co nie oddali pokłonu bestii.

(Henryk Siemiradzki - Pochodnie Nerona, Dirce chrześcijańska)

Ostatni akt prześladowań a zarazem ich apogeum nastąpiło za cesarza Dioklecjana (284-305), który próbując uratować upadające imperium rzymskie poprzez kult władzy cesarskiej połączył motywy polityczne z filozoficznymi. Wykorzystał mianowicie niechęć do chrześcijan neoplatońskiej szkoły filozoficznej sprzymierzonej z pogańskimi kapłanami. Edyktem z 299 nakazano wszystkim żołnierzom i urzędnikom złożyć bóstwom ofiarę pod groźbą usunięcia z stanowisk. Odmowa złożenia ofiary pociągać miała za sobą utratę przywilejów stanowych albo obrócenie w niewolnictwo; wszystkich chrześcijan uznano za niezdolnych do spełnienia aktów prawnych. Edykt z 303 nakazał zniszczenie świątyń chrześcijańskich, konfiskatę i spalenie ksiąg świętych; surowo zabraniał też gromadzenia się chrześcijan. Początkowo nie przewidywano karania śmiercią, ale od 304 roku, kiedy nakazano wszystkim chrześcijanom złożenie ofiar pogańskich wielu chrześcijan wystąpiło aktywnie przeciw władzy ponosząc męczeńską śmierć.

Prześladowania przerwał częściowo edykt tolerancyjny cesarza Galeriusza z 311 roku, a w pełni tak zwany edykt mediolański z 313 roku wydany przez współcesarzy Konstantyna i Licyniusza. Konstantyn postanowił pójść dalej i uczynić chrześcijaństwo składnikiem ideologii państwowej: na sztandary wojska i monety wprowadził monogramy Chrystusa, biskupom przyznał uprawnienia urzędników państwowych, budował kościoły chrześcijańskie, a w 321 roku ogłosił niedziele urzędowym dniem odpoczynku. Mariaż państwa z religią chrześcijańską przypieczętowała decyzja wyłączenia nieprawowiemych chrześcijan z edyktu tolerancyjnego. Odtąd protektorem wiaiy chrześcijańskiej był cesarz i władza państwowa. Chrześcijaństwo walczyło na drodze zarówno fizycznej jak i intelektualnej. Myśl chrześcijańska kłóciła się z filozofią i myślą pogańską. Chrześcijanie jednak byli bardzo liczni, a ich prześladowanie ugruntowało tylko ich wiarę i wytworzyło kult męczenników.

(św. Agnieszka, Sebastian, Piotr, Maksymiusz)

Sztuka pierwszych Chrześcijan:

Początkowo chrześcijanie nie wznoszą architektury. W pierwszym okresie wystarczają im izby, sale. Pierwsze „kościoły” to normalnie wyposażone domy, izby. Domus Ecclesiae -nazwa łacińska pierwszych „kościołów”.

Dura Europos w Syrii, początek III wieku (Jastrzębowska - ok 230 roku) - dom komuny chrześcijańskiej

Widoczne baptysterium, dekoracje malarskie.

Jeśli chodzi o plastykę, pojawia się ona dopiero po III wieku.

Dlaczego tak późno pojawia się sztuka chrześcijan:

-    wynika to z tajności - groźby prześladowań

-    brak wśród chrześcijan fundatorów sztuki

2