38477

- diageneza • spreding • twardnienie koloidów -fosyłizaqa

Spreding - tworzenie się nowej skorupy oceanicznej i jej ekspansja w obie strony od osi grzbietu śród oceanicznego Diageneza - zespól procesów prowadzących do chemicznych, fizycznych i mineralnych zmian w osadzie po jego złożeniu Twardnienie koloidów - miękki osad zawierający początkowo do 80% H_;0 przechodzi w twarda skale, w której iość wody jest niewielka Fosylizaqa - proces diagenezy resztek organicznych w skale, w jego wyniku powstała skamieniałości

9. Wymień okresy geologiczne ery paleozoicznej.

Era Paleozoiczna (czas trwania około 380mln lat)

Okresy    -    Kambr(ok.    110mln).    Ordowik(ok.    60mln).    Sylur(35mln.).    Dewon

(ok 50mln.). Karbon(65mln ). Perm(55mln )

10.    Co to jest geosynklina?

GeosynkSna - termin wprowadzi! w 1873r. James Dwight Dana

Geosynklna nazywał on podłużne zagłębienie, w którym gromadziła sie seria osadów grubości kilkunastu kilometrów występujących w Appalachach Osady w Appalachach sa przeważnie plytkowodne. a wiec przyjął on. ze dno geosynldiny musiało sie obniżać w trakcie sedymentacji.

Rodzaje: - eugeosynldina - osiągają dużą głębokość, podlegają silnemu wulkanizmowi podmorskiemu np. utwory Gór Dynarskich

•    miogeosynklina - płytsza pozbawiona działalności wukanicznej np osady Gór Świętokrzyskich

•    prageosynkkna - leZą w pobliżu krawędzi kontynentów i graniczą    z oceanem ( np na miejscu ich miały powstać Koldyliery i Andy).

•    Mezogeosynklina - leży miedzy kontynentami ( np. dały początek Afoom lub Himalajom.)

11.    Wymień metody oznaczania wieku bezwzględnego skal.

•    jedna z pierwszych prób było określenie bezwzględnego wieku warstw na podstawie szybkości gromadzenia sie osadów

•    metoda de Geera. który obiczał czas cofania sie skandynawskiego ladolodu na podstawie badań łów warwowych, które tworzyły sie w jeziorach zastoiskowych u czołu ladolodu. De Geer obliczał, ze lądolód skandynawski opuścił południowa Szweqe 14 tysięcy lat temu.

•    metoda radzieckiego uczonego Bogolubowa Badając roczne osady margli nad rzeka Oką opierał sie na obiczaniu cienkich warstewek szczątków iści gromadzonych corocznie jesienią Metoda ta ma znaczenie lokalne dla krótkiego okresu czasu

•    Nowoczesne metody badan wieku skał i minerałów polegają na wykorzystaniu własności minerałów promieniotwórczych. Każdy pierwiastek promieniotwórczy traci w określonym czasie połowę swej masy Czas tego rozpadu nazywamy okresem połowicznego rozpadu

•    metoda ołowiowa - polegająca na badaniu rozpadu uranu U 238.

•    Ostatecznym produktem uranu jest ołów o dezarze atomowym 206 Izotop uranu U 238 ma okres połowicznego rozpadu około 4.5 miiarda lat.

•    metoda helowa stosowana najcześdej do obliczania wieku meteorytów Żelaznych. Oblicza sie tu stosunek nie rozłożonego uranu do helu

•    metoda rubidowo-strontowa oparta na przemianie rubidu w stront

•    metoda argonowo-potasowa oparta na przemianie potasu w argon

•    metoda radio-weglowa oparta na szybkości rozpadu promieniotwórczego izotopu węgla ’⁴C zawartego w rośłnach. Metoda ta może być stosowana do najmłodszych osadów liczących do 20 tysięcy lat

•    Metoda fluorowo-apatytowa. która polega na badaniu przemian hydroapatytu na fluoroapatyt Metoda ta stosowana jest do określania wieku kośd i skał. w których sa zawarte, gdyż hydro apatyt jest podstawowym składnikiem kości Metoda ta może być używana do określania wieku skał nie starszych od miocenu

•    Metoda badań naturalnego rozszczepiania jader uranu wykorzystującą własności pierwiastków promieniotwórczych

12.Dlaczego na Syberii nie ma lodowców?

Lodowce powstają . gdy zasilanie śnieżne jest wieksze niż ubytek powstały prze topnienie. Na Syberii dostawa pokrywy śnieżnej me jest tak duża. Zęby powstał lodowiec, a spowodowane to jest suchym klimatem kontynentalnym występującym na tym terenie

13. Wymień 4 formy akumulacji lodowcowej.

a)    moreny - formy terenu powstałe wskutek akumulacji lodowcowej; materiał skalny wszekiego rodzaju, transportowany lub pozostawiony przez lodowce Składa sie z przemieszanych frakcji różnej wielkości, od głazów i blokow przez kamienie, okruchy, po piasek i pył skalny Są to nagromadzenia, wały. wyniesienia zbudowane z gliny lodowcowej(zwałowej) W glinie tej znajdują sie wielkie głazy, kamienie, otoczaki, żwir. piasek, produkty roztarcia, muły i iły. Glna ma cechy spoiste dzięki mułom.

Formy lodowcowe:

czołowa - zajmuje cały front lodowca, wał czołowo-moren owy boczna - znajduje sie z boku jeżyka lodowca dolinnego Występują w formie bocznego walu morenowego

Środkowa - powstaje po połączeniu sie dwóch moren bocznych Denna - znajduje sie u spodu lodowca, a materiał budujący w większości pochodzi z podłoża, po którym posuwa sie lodowiec. Po stajaniu lodowca tworzy sie dolna warstwa osadu morenowego.

b)    kem - forma glacjalna, niewysoki pagórek . spłaszczony zbudowany z warstwowanych piasków, żwirków lub mułków

c)    Głaz narzutowy (eratyk) - jest to efekt rozmycia moreny czołowej, z której zostaje tyko głaz

d)    Ozy - efekt akumulacji wodnolodowcowej Wydłużone pagórki o niedużych wysokościach W brzeżnej części topniejącego lodowca Materiał grubszy niż w kemach.