W spółkach osobowych konstrukcja oparta jest na osobowości uczestników . Biorą oni bezpośredni udział w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa, angażują nie tylko swój majątek, ale także osobistą pracę. Liczba uczestników takiej spółki jest z reguły niewielka, a ryzyko związane z uczestnictwem znaczne. Wspólnicy odpowiadają bow iem całym swym majątkiem za zobowiązania spółki.
Do charakterystycznych atrybutów spółek osobowych zalicza się m. in.: trwałość składu osobowego wspólników,
prawo i obowiązek współdziałania wszystkich wspólników do osiągnięcia wspólnego celu.
prawo każdego wspólnika do prowadzenia i kontroli spraw oraz reprezentacji
spółki,
równe prawa i obowiązki każdego wspólnika, brak osobowości prawnej, wspólny charakter majątku spółki,
osobistą odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki.
Spółki osobowe prawa handlowego mają status tzw. ułomnych osób prawnych (posiadają podmiotowość prawną, tj. zdolność samodzielnego występowania w obrocie). Mogą w związku z tym prowadzić przedsiębiorstwo spółki pod własną firmą, nabywać we własnym imieniu prawa, w tym własności nieruchomości i innych praw rzeczowych, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane (art. 8 § 1 k.s.h.). Spółki osobowe mogą być zakładane wyłącznie w celach gospodarczych. Spółka osobowa musi mieć co najmniej dwóch wspólników. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne i prawne. (E. Bon i uszko: Prawo handlowe dla praktyków z wzorami umów, uchwał i regulaminów. Warszawa 2002)
Spółki kapitałowe stanowią bardziej rozwiniętą formę organizacyjną spółki, charakteryzującą się odrębną od swych założycieli (wspólników) organizacją, posiadającą status osoby prawnej. Spółka kapitałowa pozwala na łączenie kapitałów wielu osób, bez konieczności ich osobistego zaangażowania w prowadzenie spraw spółki i jej reprezentację. Kapitał wysuw a się tu na plan pierwszy. Przedsiębiorstwo mogą prowadzić tylko niektórzy ze wspólników lub nawet osoby obce. Nic będąc tak ściśle związanym ze spółką, udziałowcy ponoszą odpowiedzialność do wysokości sumy reprezentowanej przez posiadanie akcji, a w sp. z o.o. do wysokości udziałów.
Do charakterystycznych cech spółek kapitałowych zalicza się: zmienny skład osobowy.
2