39881

przenoszonego materiału i zależy od prędkości rzeki oraz jest proporcjonalna do szóstej potęgi prędkości.

Na kuli ziemskiej ilości substancji rozpuszczonych niesionych przez rzeki jest szacowana na około

2440 min ton. Ilość substancji rozpuszczonych niesionych przez rzeki w Polsce wynosi ok. 0.5kg/m^J.

Substancji zawieszonych jest na ogół dwa razy więcej niż substancji rozpuszczonych. Mają one wymiary drobnego piasku, mułów czy iłów. Prędkość ich zależy od zawirowań i lepkości wody. Rzeka, która niesie dużo materiałów zawieszonych jest mętna (2-3km/m^ł) [rzeka czysta kilka gram na m^J]. Rekordową ilość substancji zawieszonych posiada rzeka Hoango - Ho (rzeka Żółta) w Chinach (40kg/m^ł). Wisła w okolicach Krakowa ma 150g/m³ substancji zawieszonych.

Zależność erozji, transportu i akumulacji od prędkości wody w rzece i wielkości materiału.

PRĘDKQ$(ERQZYm

Aby wprawić w ruch okruch pochodzący z koryta, rzeka musi mieć odpowiednią prędkość, po to, aby pokonać opór i ciężar okruchu. Jeśli okruch zostanie uniesiony, to opór, który dawał powoli zanika.

Rodzaje erozji rzecznej:

Frezja nKnai

* erozja wsteczna - cofa się obszar źródłowy rzeki (wydłuża się bieg rzeki, maleje jej energia, rzeka łagodnieje).

Konsekwencją cofania się obszaru źródłowego jest kaptaż rzeczny, który polega na tym, że rzeka silniej erodująca wstecz może wedrzeć się w dorzecze innej rzeki erodującej wolniej i przechwycić część wód jej dorzecza.

^ erozia denna - polega na niszczeniu przez rzekę dna (koryta).

Przemieszczanie się elementów dna rzeki na skutek prądów wzdłużnych wody w korycie rzeki. Erozja denna może powodować powstawanie poprzecznych do koryta rzeki wypłyceń lub progów wodnych. Narzędziem jest woda i materiał toczony lub zawieszony przez rzekę. Konsekwencją jest obniżenie się dna doliny rzeki. W wyniku erozji dennej powstają doliny V-kształtne. Erozja denna przebiega w górnym biegu rzeki, tam, gdzie rzeka ma największą energię. Rzeka w procesie erozji dennej dąży do osiągnięcia profilu równowagi. Profil równowagi - takie położenie dna rzeki, w którym rzeka nie eroduje i nie akumuluje, a jedynie unosi materiał pochodzący z wietrzenia.