39964

-* W Naukach społecznych i humanistycznych rzadko są formułowane teorie, które podpadają pod model kanoniczny teorii empirycznej. W naukach tych stosuje się natomiast na szeroką skalę terminy teoretyczne, a zwłaszcza predykaty teoretyczne. Można postawić pytanie: kiedy wystąpienie predykatu teoretycznego T(x) w twierdzeniach syntetycznych danej dyscypliny empirycznej E jest uzasadnione.

Wkoncpecji mocy predyktywnej predykatów teoretycznych przyjmuje się. że wystąpienie predykatu teoretycznego jest uzasadnione, gdy predykat ten posiada na gruncie E moc predyktywną /prognostyczną/.

Można sformułować następujące dwie hipotezy, w których występuje predykat teoretyczny T(x):

-    Ax (S(x) -* T(x)).

-    Ax (T(x) - 0(x)).

oraz prawidłowość empiryczną postaci:

-    Ax (Sx(x) — 0(x)).

Uzyskamy następujący schemat wnioskowania:

• Ax (S(x) -♦ (T(x))^A Ax (T(x) — 0(x)) — Ax (S(x) -♦ 0(x)).

Załóżmy, że chcemy przeprowadzić wnioskowanie dla jakiegoś a. Pomijamy kwantyfikatory i otrzymujemy:

-    (S(a) - T(a)]^A [T(a) - O(a)] -*[S(a) - O(a)].

Formuła ta jest równoważna logicznie formule:

-    S(a)^A [S(a) -T(a)]^A (T(a) - 0(a)J - O(a)

Oznaczamy:

I. [S(a) — T(a)] ^A [T(a) — O(a)] przez Z_T.