-czas odmierzają zegary: słoneczne -Egipt, mechaniczne -Europa XIV w., osobiste XIX w
-„zegar i kalendarz to techniczne fundamenty nowoczesności o większym znaczeniu niż maszyna parowa czy silnik elektryczny" Jack Goody
Czas jakościowy- wewnętrzny:
- pewne zdarzenia mogą mieć szczególne ontologiczne właściwości, a nie tylko porządkujące, chronologiczne
-Mity początku; religijne ( Wielkanoc, Boże Narodzenie) narodowe (11 listopad, 14 lipca itp.)
-czas ilościowy: „zdarzenia dzieją się w czasie"
-czas jakościowy: „czas zawarty jest w zdarzeniu"
Percepcja czasu:
- kulturowe: protestancka północ( czas to pieniądz) vs katolickie południe (sjesta)
-centrum- czas biegnie szybko- peryferie- nic się nie dzieje
-rola języka- Indianie nie posiadają słów i form gramatycznych na opisanie odnoszących się do czasu-wieczna teraźniejszość
-tam gdzie percepcja czasu jest wyostrzona, tam istnieje większa podatność na zmiany, łatwiej je zauważyć i odczuć.
O zmianie kulturowej decydują wewnętrzne napięcia:
Leslie White- o postępie decyduje ilość zużytej energii,
1) Człowiek wykorzystuje tylko energię własnych mięśni
2) Zaprzecza energię zwierząt
3) Wykorzystuje energię gleby (rewolucja rolnicza)
4) Wykorzystuje energię kopalin: węgiel, ropa, gaz
5) Wykorzystuje energię atomową
6) P=E x T P- postęp
E-ilość zużytej energii T- wydajność środków technicznych.
Norbert Elias:
- Proces „cywilizowania" kultury- stała zwiększająca się zdolność człowieka do kontrolowania samego siebie
-Ślad cywilizacyjny- uczucie wstydu i zakłopotania.
Arnold van Gennep. Rytuał przejścia:
Przeprowadzenie jednostki, grupy całej społeczności z jednego statusu w drugi.