4118

„badacza” brzmiał: „ sytuacja naszego kraju -w pojęciu ogólnym”)Dużą rolę odgrywała tu szczerość respondentów ( Badanie zleciła jedna z najbardziej poczytnych gazet w naszym kraju ) Ze względu na ograniczoną powierzchnię sali w której przeprowadzane były ankiety, osoby badane siedziały blisko siebie, co mogło być czynnikiem dekoncentrującym i drażniącym, ponieważ miały możliwość kontrolowania tego, jak wypełniają test a jak robią to osoby obok. Po zakończeniu badania uczestnicy zostali poinformowani o całkowitej anonimowości jak również i to, że dane te będą opracowane w formie statystycznych wyników (tabel) przekazanych bezpośrednio do osoby zlecającej takie badanie. Uczestnicy badania zostali rów nież poinformowani o możliwości uzyskania informacji zw rolnych od osoby prowadzącej, po opracow aniu przez nią wyników'

W opisanej przeze mnie sytuacji złamano podstawow ą zasadę dobrowolnego uczestnictwa w badaniu. Pierwszym błędem, był sposób rekrutacji osób do badania. Przede wszystkim badanie odbyło się w miejscu pracy i pomimo, że osoby badane zostały poinformowane, że udział w badaniu jest dobrow olny i w każdej chw iii mogą go przerw ać, to wydaje mi się, że mogły ulec zew nętrznej presji. Zostały zaproszone przez sw oją przełożoną i mogły obaw iać się, że ich odmow a zostanie przez nią żle przyjęta, tym bardziej, że badania odbywały się w godzinach pracy, a ich zw ierzchniczka wyraziła zgodę. Brak informacji zw rolnych, które pow inny zostać udzielone osobom badanym. Osoby badane otrzymały informacje, że mogą dow iedzieć się o wynikach badania, kiedy zostaną opracowane. Pomimo tego, że dw oje uczestników badania wykazało zainteresow anie otrzymaniem informacji zw rolnej i podały sw oje numery telefonów, „badacz” nie skontaktow ał się z nimi po opracow aniu w yników . Niedostateczna troska o zachow anic komfortu psychicznego osób badanych żarów no w trakcie jak i bezpośrednio po badaniu ( ważne jest to żeby osoba badana nie wyszła po badaniu w gorszym nastroju niż przed badaniem ). Podział osób badanych ze w zględu na w iek czy wykształcenie ( niektóre osoby w stydzą się swojego niskiego wykształcenia i czy też swojego dojrzałego w ieku ) Wykorzystanie sprzętu nagryw ającego i nie poinforniow anie o tym fakcie osób badanych.

Zawsze należy zwracać szczególną uw agę na to czy osoba badana wyraziła zgodę na udział w badaniu. W przypadku wyżej opisanego badania nie ma pew ności co do całkowitej zgody osób badanych. Aby uniknąć takiej sytuacji należałoby w inny sposób dotrzeć do interesującej nas grupy. Myślę, że lepszym rozwiązaniem byłoby oczywiście dotarcie do tych osób bez pośrednictwa ich pracodawcy. Wówczas można przypuszczać, że osoby które wyrażą zgodę na udział w badaniu nie będą działały pod presją i nie będą czuły się zobligowane do wykonywania poleceń zw ierzchnika. Kolejnym sposobem na uniknięcie złamania zasad etycznych, jest konieczność poinformow ania osób o praw dziwym celu