41696

.1. Wnioskowania oparte na wynikaniu normy z normy

1.    Wynikanie normy z normy - mówiąc o wynikaniu normy N2 z normy NI. mamy na myśli to, że nie można zrealizować normy NI. jeżeli nie zrealizuje się normy N2, przy czym owa "niemożliwość" zrealizowania opiera się na związku logicznym między treścią normy NI i normy N2 (wynikanie logiczne normy z normy) lub na związku przyczynowym między zrealizowaniem normy NI i N2 (wynikanie instrumntalne normy z normy).

Mówiąc inaczej: z normy NI wynika norma N2. jeżeli zrealizowanie czynów wyznaczonych przez normę NI jest warunkiem wystarczającym zrealizowania czynów wyznaczonych przez normę N2. a zrealizowanie normy N2 jest warunkiem koniecznym zrealizowania normy NI.

2.    Wnioskowanie oparte na logicznym wynikaniu normy z normy - norma N2 wynika logicznie z normy NI. jeżeli zakres zastosowania normy NI obejmuje zakres zastosowania normy N2 Ib zakres normowania normy NI obejmuje zakres normowania normy N2. przy tożsamości albo węższym zakresie drugiego elementu normy N2.

3.    Wnioskowanie oparte na instrumentalnym wynikaniu norm - opiera się na założeniu, że między zachowaniem adresata normy a wyznaczony, przez normę stanem rzeczy, który on ma zrealizować, występują związki przyczynowe. Wnioskowania te przebiegają wg dwóch dyrektyw inferencyjnych:

a)    dyrektywa instrumentalnego nakazu - głosi, że skoro obowiązuje norma ustanowiona w formie przepisów prawnych i nakazująca adresatowi A zrealizować określony stan rzeczy C (norma-przesłanka), to należy przyjąć, że obowiązuje również norma, która adresatowi A nakazuje czynić wszystko, co jest warunkiem koniecznym dla zrealizowania tego stanu rzeczy C (norma-konsekwencja), chyba, że prawodawca ustanowiłby normę o innej treści.

Odpowiednio: jeżeli obowiązije norma, która adresatowi A zakazuje zrealizowania określonego stanu rzeczy C. to według dyrektywy instrumentalnego nakazu należałoby przyjąć, że obowiązuje też inna norma, nakazująca adresatowi A czynić wszystko, co jest konieczne, aby stan rzeczy C się nie zrealizował.

b)    Dyrektywa instrumentalnego zakazu - głosi, że skoro obowiązuje norma ustanowiona w formie przepisów, nakazująca jakiemuś podmiotowi A zrealizować stan rzeczy C (norma-przesłanka), to należy przyjąć, że obowiązuje też norma, która podmiotowi A zakazuje czynić cokolwiek, co jest warunkiem wystarczającym dla niezrealizowania stanu rzeczy C (norma-konsekwencja).

Odpowiednio: z normy-przesłanki głoszącej, że podmiotowi A zakazane jest zrealizowanie stanu rzeczy C. według tej dyrektywy należałoby wyprowadzić normę-wniosek głoszącą, że podmiotowi A zakazane jest czynić cokolwiek, co jest warunkiem wystarczającym dla zrealizowania stanu rzeczy C.

.2. Wnioskowania oparte na założeniu konsekwentności ocen prawodawcy

1.    We wnioskowaniach opartych na konsekwentności ocen prawodawcy odwołujemy się do aksjologicznego uzasadnienia norm prawnych ustanowionych w formie przepisów.

2.    Analogia lurls - polega na tym, że ustaliwszy, iż obowiązuje jakaś norma NI. ustanowiona w formie przepisów prawnych, czy wiele tak ustanowionych norm: NI, N2.

N3 ... Nn, które znajdtją uzasadnienie w jakiejś ocenie O, i założywszy, że prawodawca jest aksjologiczne konsekwentny, uznaje się za obowiązującą jakąś normę-konsekwencję, która wprawdzie nie została ustanowiona, ale która znajduje uzasadnienie aksjologiczne w tej samej ocenie O. Normę-konsekwencję przejmuje się zatem za obowiązującą ze względu na jej wspólne z normami-przesłankami uzasadnienie aksjologiczne.

3.    Argumentum a minor! ad malus - głosi, że skoro uznajemy za obowiązującą normę NI. która zakazuje naruszać jakieś dobro w stopniu mniejszym, i uważamy, że zakaz ten uzasadniony jest ocenami przypisanymi prawodawcy, a nadto zakładamy, że prawodawca jest aksjologicznie konsekwentny, to należy przyjąć, że do systemu należy także norma-konsekwencja, która zakazuje naruszać to dobro w stopniu większym. "Komu zakazane jest czynić mniej, zakazane jest czynić więcej."

4.    Argumentum a malori ad minus - głosi, że skoro uznano za obowiązującą normę, która adresatowi A wyznacza obowiązki uciążliwe, w szczególności nakazuje mu zrealizowanie jakiegoś stanu rzeczy C wymagającego większego wysiłku to - zakładając konsekwentność prawodawcy - należy przyjąć, że obowiązuje norma wyznaczająca adresatowi A obowiązki mniej uciążliwe, w szczególności nakazuje mu zrealizowanie stanu rzeczy C mniejszym nakładem sił.