420

2. OPCIA SPRZEDAŻY ..put” - nabywca opcji ma prawo sprzedaży określonego

instrumentu bazowego po określonej cenie do określonego terminu lub w określonym terminie.

Wystawca opcji w obu wyróżnionych opcjach ma obowiązek sprzedaży instrumentu bazowego (opcja cali) i kupna instrumentu bazowego (opcja put) jeżeli posiadacz opcji zdecyduje się zrealizować swoje prawo wynikające z posiadanych opcji.

	OPCJA CALL	OPCJA PUT
KUPUJĄCY	Prawo do kupna	Prawo do sprzedaży
SPRZEDAJĄCY	Obowiązek sprzedaży instrumentu bazowego, gdy kupujący opcję chce ją zrealizować	Obowiązek zakupu instrumentu bazowego, gdy kupujący opcję chce ją zrealizować

Kupujący opcję jest zobowiązany do zapłacenia ceny opcji, tzw. premii, tym samym zyskuje aktywne prawo do wyboru - prawo decyzji, prawo do zakupu instrumentu bazowego w przypadku opcji cali lub jego sprzedaży w przypadku opcji put.

Sprzedający natomiast otrzymuje premię opcyjną obejmując pasywne zobowiązanie do sprzedaży instrumentu bazowego (opcja cali), zakupu instrumentu bazowego (opcja cali).

W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie podstawowych rodzajów opcji w aspekcie pozycji kontraktowej obu stron transakcji:

Pozycja kontraktowa n. stron Rodzaj opcji	NABYWCA 1.    płaci cenę opcji (premia). 2.    zyskuje aktywne prawo wyboru (prawo decyzji)	SPRZEDAWCA 1.    otrzymuje premię opcyjną. 2.    obejmuje pasywne zobowiązanie.
OPCJA KUPNA	Prawo zakupu instrumentu bazowego	„trzymający" instrument bazowy (gotów do sprzedaży).
OPCJA SPRZEDAŻY	Prawo sprzedaży instrumentu bazowego	„trzymający" pieniądze (gotów do kupna)

Biorąc pod uwagę kategorię terminu wykonania opcji wyróżnić można dwa rodzaje opcji:

1.    OPCJA EUROPEJSKA - może zostać wykonana tylko w dniu wygaśnięcia opcji (termin wykonania i termin wygaśnięcia są sobie równe)

2.    OPCJA AMERYKAŃSKA - może zostać wykonana przez cały okres ważności opcji (daje inwestorowi dodatkową korzyść „czasową" umożliwiając mu wcześniejsze wykonanie).

Obecnie zdecydowana większość opcji to opcje amerykańskie, przyznawane na okres 3,6, i 9 miesięcy, ale znane są również przypadki wystawiania opcji na dłuższy okres - dwóch a nawet pięciu lat.

Na rynku opcji wyróżnia się cztery rodzaje uczestników:

^ Kupujący opcje kupna,

S Sprzedający opcje kupna,

^ Kupujący opcje sprzedaży,