Wytwórca energii elektrycznej w źródle odnawialnym ma prawo do sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej na wolnym rynku, po oferowanej przez rynek cenie. W tym znaczeniu energia „zielona” nie różni się od energii „czarnej”(ze źródeł konwencjonalnych). Wytwórca energii z OZE ma ponadto zapewnioną możliwość sprzedaży energii po określanej na podstawie kryteriów ustawowych cenie gwarantowanej, w przeciwieństwie do wytwórcy energii ze źródeł konwencjonalnych.
Całkowita wartość przychodów związanych ze sprzedażą jednostki energii (kWh) z OZE oraz wszystkich związanych z nią praw majątkowych jest wyższa dla OZE niż w przypadku źródeł konwencjonalnych. Wytwórca energii z OZE uzyskuje bowiem w odniesieniu do każdej wyprodukowanej jednostki energii -dodatkowo - zbywalne świadectwo pochodzenia.'2 Świadectwa pochodzenia są potwierdzeniem tego, że wprowadzona do sieci energia została faktycznie wytworzona w odnawialnym źródle energii. Inkorporują prawa majątkowe, które mają określoną przez rynek wartość. Przychody za sprzedaży tych praw uzyskiwane są niezależnie od przychodów ze sprzedaży energii.
Przychody związane z energią elektryczną wyprodukowaną w źródle odnawialnym są więc podzielone na dwa strumienie:
• przychody ze sprzedaży energii elektrycznej fizycznej,
* przychody ze sprzedaży praw majątkowych, wynikających ze świadectw pochodzenia.
Gwarancja zbytu i ceny - obowiązki sprzedawcy z urzędu w zakresie zakupu energii „zielonej”
Elementem systemu cenowego jest wyznaczenie podmiotów zobowiązanych do zakupu oferowanej im energii elektrycznej z OZE (obowiązek „must take” - obowiązek odbioru).53 Trudno zaprzeczyć, iż obowiązek zakupu zielonej energii, podobnie jak obowiązek nabywania świadectw pochodzenia tej energii stanowi istotne ograniczenie swobody działalności gospodarczej dla zobowiązany ch podmiotów. Wątpliwość, czy obowiązek zakupu energii z OZE jest zgodny z art. 22 i art. 92 ust. 1 Konstytucji RP rozstrzy gał w 2006 r. Try bunał Konstytucyjny. Trybunał rozważał, czy nałożenie tego obowiązku nie narusza zasady wolności działalności gospodarczej. Uznając zgodność skarżonych regulacji z Konstytucją RP. powołał się na równie ważne konstytucyjne wartości, to jest bezpieczeństwo obywateli i zasadę zrównoważonego rozwoju kraju (art. 5 Konstytucji RP) oraz zasadę ochrony środowiska (art 74 ust. 1 i 2 Konstytucji RP):
„Obowiązkiem władz publicznych jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, a więc dążenie do zaspokojenia zarówno istniejących, jak i przewidywanych potrzeb energetycznych w warunkach określonych w art. 74 ust. I Konstytucji, a więc z uwzględnieniem bezpieczeństwa ekologicznego obecnych i przyszłych pokoleń. Realizacja tego obowiązku uzasadnia poddanie gospodarki energetycznej ograniczeniom wolności działalności gospodarczej charakterystycznym dla rynku regulowanego i znajdującym oparcie w art. 3 i ust. 3 Konstytucji. Wolność działalności gospodarczej w dziedzinie energetyki może być ogranieżona w szczególności ze względu na bezpieczeństwo i ochronę środowiska, ograniczenia te mogą być ustanawiane „tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie ”, jednakże nie mogą one ,. naruszać istoty wolności i praw”}*
Artykuł 9e ustawy Prawo energetyczne.
Artykuł 9a ust. 6 ustawy Prawo energetyczne.
Wyrok Trybunał Konstytucyjnego z 25 lipca 2006 r. sygn. akt P 24/05 publ. OTK ZU-A 2006 nr 7, poz. 87
10