W pewnych chorobach dochodzi do zwężenia światła otworów nosowych co powoduje powstawanie charaktery styczny cli dźwięków.
Szmery zwężeniowo = stenotyczne - stridor nasalis, s. laryngilenis, s. expiratorius -wdechowy, wydechowy.
Przyczyny: obrzęki, procesy nowotworowe, są głośniejsze przy wdechu niż przy wydechu, bo siła wdechu jest regulowana mięśniami wdechowymi a wydech jest bierny. Aby zwiększyć siłę wydychanego powietrza potrzebny jest skurcz tłoczni brzusznej.
Chrapiące szmery oddechowe - fizjologiczne u buldogów francuskich.
Szmery rzężące - płyn w tcłiawicy.
Niektóre są słyszalne w spoczynku, np. przy porażeniu krtani (dychawica świszcząca u koni jest słyszalna po wysiłku).
Miejsce powstania szmeru często można ocenić słuchem, można też przez wziernikowanie:
• lampa czołowa
• przyrząd do oglądania:
- rinolaryngoskopy (do oglądania nozdrzy i krtani) - twarde, miękkie
- gastrofideloskopy (nos, krtań, przełyk, żołądek, dwunastnica)
Ocena zachowania strun głosowych i ewentualne porażenia.
Clicąc ustalić pocliodzenie szmeru zamykamy kolejno otwory nosowe.
Szmery stenotyczne krtaniowe - cichsze po zatkaniu jednego nozdrza (bo mniej powietrza). Zmiany głosu:
Po zmianie obory fizjologiczne - ryczenie, zabranie cielaka
Afonia = bezgłos. Ruchy typowe dla szczekania - głosu jednak nie słychać (porażenie krtani w końcowym etapie wścieklizny u psa, guzy w krtani).
Badanie szczegółowe nosa:
1) oglądanie
2) omacywanie - można stwierdzić bolesność i uginanie się pokryw kostnych trzewio czasz ki po długotrwałym procesie zapalnym
3) opukiwanie - palcem, odwrotną stroną młoteczka.
Można badać nos od wewnątrz lub od zewnątrz (trepanacja - wycina się otwór w ścianie kostnej np. zatoki - w tym celu nacina się skórę, podcina okostną, wierci się dziurę ręcznie przy pomocy trepana ręcznego lub elektrycznego). Przy opukiwaniu okolicy zatoki czołowej i szczękowej odgłos fizjologiczny powinien być pudełkowy, jak wysięk lub ropa - stłumienie.
4) prześwietlenie okolicy nosa.
Badanie przewodów nosowych:
U dużych zw. do badania dostępny jest oddecliowy przewód nosowy. W przewód nosowy ośrodkowy można wprowadzić wziernik - przewód ten kończy się wejściem do zatoki szczękowej.
Jest 8 przewodów nosowych (4 po lewej i 4 po prawej stronie). Ocenia się bł. śluzową wg zasad badania błon śluzowych naturalnych otworów ciała. Decydujące jest właściwe oświetlenie. Można posługiwać się zwierciadłem kulistym, który odbija promienie i skupia je. Obecnie stosuje się reflektory punktowe i laserowe oraz diody.
W celu ustalenia drożności przewodu nosowego, oddechowego wprowadza się sondę no sowo-przełykową. Bardziej precyzyjne jest użycie laryngoskopu (czy są polipy, stany zapalne). Długotrwałe, utrzymujące się stany zapalne - rozrosty kalafiorowa te, polipy - zwężenie światła przewodu.:
• przekrwienie
• wybroczyny
• zażółcenie
• wykwity (guzy i guzki)
• ubytki - niekorzystnie wywołane urazami mechanicznymi, ale też rozpad guzów, guzków - nadżerki