43681

Wśród tak pojmowanych stosunków społecznych wyodrębnia się grupa

stosunków, które są ze społecznego punktu widzenia, a więc także z punktu

widzenia interesów państwa, ważne. Państwu nie jest obojętne, jak w pewnych

przypadkach ludzie będą wobec siebie postępowali. Chcąc ich skłonić do postępowania korzystnego dla siebie, państwo reguluje te stosunki za pomocą

norm prawnych. Takie stosunki nazywamy stosunkami prawnymi.

Stosunkiem prawnym jest stosunek społeczny uregulowany przez prawo.

Osoby lub grupy osób uczestniczące w stosunku prawnym nazywają się

podmiotami albo stronami stosunku prawnego. W każdym stosunku uczestniczą przynajmniej dwa podmioty.

Istotą stosunku prawnego jest to, że podmiot stosunku prawnego może żądać od drugiego podmiotu określonego zachowania i sam może wobec

mego postępować w określony sposób⁶.

W każdym stosunku pr awnym występuje 5 elementów:

a)    prawo podmiotowe.

b)    obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu,

c)    podmiot prawa.

d)    podmiot obowiązku,

c) przedmiot stosunku prawnego.

Za elementy stosunku prawnego uważa się więc strony tego stosunku oraz

praw^ra i obowiązki, które im przysługują, a nadto przedmiot stosunku czyli

to, o co w danym stosunku chodzi (rzeczy, dobra niematerialne, dział ania).

Gdy Adam pożyczy Piotrowi 1000 zl, powstaje między nimi stosunek prawiiy, który trwa tak długo, póki Piotr nie zwróci pieniędzy lub zobowiązanie w inny sposób me wygaśnie. Piotr ma obowiązek zwrócić pożyczkę, a Adam ma prawo domagać się zwrotu, dłużnik jest podmiotem obowiązku,

a wierzyciel podmiotem prawa. Przedmiotem stosunku prawnego jest to wszystko, do czego odnoszą się prawa i obowiązki stron (w tym przykładzie zwrot 1000 zl).

Stosunki prawne występujące w sferze majątkowej mają z reguły charakter

złożony. Każda ze stron występuje jednocześnie jako podmiot prawa i podmiot

obowiązku. Sprzedawca samochodu ma obowiązek przeniesienia na ku-