43705

Przykładem tej formy stosowania prawa jest wyrok sądu w sprawie cywilnej o zapłatę należności Wyrok taki nie stwarza między stronami nowej sytuacji prawnej. Sąd orzeka tylko, że między stronami istnieje taki stosunek, na podstawie którego pozwany powinien zapłacić powodowi np. 100 000 zl, odsetki i koszty sporu W wyroku karnym skazującym sąd stwierdza fakt popełnienia przestępstwa i w ten sposób ustala istnienie stosunku prawnego między państwem i przestępcą, a jednocześnie go precyzuje, wymierzając określoną karę, orzekając o kosztach procesu itd. Podobny charakter ma wiele decyzji organów administracyjnych, np. poświadczenie obywatelstwa.

Druga z wymienionych form stosowania prawa polega na tym, że wskutek wydania przez organ państwowy aktu prawnego nienormatywnego (akt administracyjny, orzeczenie sądowe) między stronami powstaje nowy stosunek prawny, bądź też stosunek już poprzednio istniejący ulega likwidacji lub zmianie Wyrok rozwodowy stwarza między stronami nową sytuację prawną, gdyż zrywa łączący je dotąd stosunek prawny. Wyrok taki ma więc charakter twórczy, konstytutywny. Podobne skutki wywiera orzeczenie sądu podwyższające lub obniżające rentę alimentacyjną, ustalające ojcostwo dziecka poza-malżeńskiego, rozwiązujące umowę.

Analogiczny cliarakter ma większość aktów administracyjnych. Wystosowane przez organ administracji wojskowej wezwanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej stwarza między organem a poborowym stosunek prawny

Charakteryzując ogólnie proces stosowania prawa przez organ państwowy można w nim wydzielić trzy etapy:

a)    ustalenie stanu faktycznego.

b)    wyszukanie (ustalenie) normy prawnej odnoszącej się do danego stanu,

c)    wnioskow anie i wydanie decyzji.

Ustalenie właściwej normy prawnej nosi nazwę kwalifikacji prawnej. Kwalifikacja niektórych stanów faktycznych jest trudna. wymaga dobrej znajomości przepisów i właściwego ich rozumienia. Niekiedy zachodzi potrzeba ustalenia, czy odszukane przepisy jeszcze obowiązują

Wnioskowanie polega na ustaleniu prawnych konsekwencji, jakie w danej sytuacji wynikają dla stron z zastosowania odpowiedniej normy. Aby wniosek był trafny, konieczne jest dokładne ustalenie stanu faktycznego i znalezienie właściwej normy. Uchybienia w którejkolwiek z tych dziedzin prowadzą do wydania błędnego wyroku, aktu administracyjnego itp.

2