43765

2001

BARTNICTWO

przemysł drzewny. Przecieranie drewna odbywało się piłami ręcznymi, istniejąc tartaki były jednotrakowe i o słabej konstrukcji.

Zaczęły stopniowo zanikać tradycyjne formy przerobu drewna (wypalanie popiołu, potażu, pędzenie smoły, dziegciu, terpentyny i wypalanie węgla).

W 1858 roku na terenie Królestwa Polskiego było 37 papierni. Niektóre z nich wprowadzały stopniowo przerób, oprócz szmat i słomy, również surowca drzewnego. Już w latach 20-tych XX wieku istniała w Marymoncie papiernia wyrabiająca papier ze słomy i łyka lipowego.

Głównym rynkiem zbytu drewna dla ziem Królestwa Polskiego były Niemcy. Monopol Rosji na tym rynku zapewniały umowy handlowe z Niemcami, ustalające niskie cła na surowiec okrągły i ciosany, bardzo wysokie na materiały tarte. Wartość drewna dostarczanego do Niemiec z rejonu Wisły stano wiła około 16% wartości całego eksportu drewna z Cesarstwa Rosyjskiego. Głównie drewno spławia no do Torunia, najbliższego pruskiego portu drzewnego.

Przemysł drzewny w Królestwie Polskim był słabo rozwinięty. Przyczyny to: peryferyjne położenie imperium rosyjskim oraz bezpośrednie sąsiedztwo chłonnego rynku niemieckiego i nałożone wysoki cła na materiały tarte. Spośród wszystkich branż w przemyśle drzewnym Kongresówki liczyły się właściwie dwie: tartacznictwo i meblarstwo, obejmujące około 90% liczby zakładów drzewnych i wartości całej produkcji drzewnej.

Z innych gałęzi przemysłu drzewnego należy wymienić suchą destylację drewna (1873 rok - uruchomiono zakład w Ostrowcu Świętokrzyskim, w 1898 roku w Zwierzyńcu). Produkowano w nich ocet drzewny, spirytus, kreozol, smary i oleje techniczne oraz retortowy węgiel drzewny.

Przemysł celulozowy prawie nie istniał - jedyna fabryka celulozy siarczanowej we Włocławku (1899 rok) nie pokrywała zapotrzebowania krajowego. Uruchomiona na początku XX wieku w Tomaszowie Mazowieckim fabryka sztucznego jedwabiu korzystała z importowanej celulozy wiskozowej. Nieco bardziej został rozbudowany przemysł papierniczy korzystający z surowca drzewnego.

Strona 2 z 2