4607

2)    sprawy o ochronę prawa autorskich i wynalazczych oraz praw wynikających z rejestracji wzorów użytkowych, zdobniczych i nu

3)    sprawy o roszczenia wynikające z prawa prasowego,

4)    sprawy o prawa majątkowe, których wartość przewyższa kwotę 15 OOOzł, z wyjątkiem spraw o alimenty i kilku iiutych,

5)    inne.

Ponadto sąd wojewódzki rozpatruje w pierwszej instancji następujące sprawy kanie:

1)    zbrodnie (tzn. przestępstwa zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą śmierci),

2)    przestępstwa przeciwko podstawowym interesom politycznym i gospodarczym państwa.

3)    uprzywilejowane formy zabójstwa (np. zabicie człowieka pod wpływem silnego wzburzenia, eutanazja i inne), puszczenie w obieg fałszywych pieniędzy lub dokumentów.

sprowadzenie powszedniego niebezpieczeństwa w znacznych rozmiarach (spowodowanie zagrożenia epidemicznego, uszkodzenie publicznej itd.), inne.

Sądy rejonowe obejmują swoim działaniem obszar kilku lub kilkunastu jednostek podziału terytorialnego kraju stopnia podstawow-Zadaniem sądów rejonowych jest rozpoznawanie w pierwszej instancji spraw cywilnych i karnych. W szczególności sądy rejonowe zostały wyraźnie przekazane sądom wojewódzkim.

Poza normalnymi sprawami cywilnymi, które zawsze stanowiły główny przedmiot postępowania, sądy powszecline rozpoznają obe spraw. Szczególnym rodzajem spraw rozpatrywanych przez sądy powszecline w postępowaniu cywilnym sątzw. sprawy gospodarc różnią się charakterem działalności prowadzonej przez strony. Sprawą gospodarczą jest sprawa pomiędzy stronami zajmującymi sii gospodarczą i na tle tej działalności.

Drugim szczególnym rodzajem spraw rozstrzyganych przez sądy powszednie są sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych i ze sti spory między osobą uprawniona do świadczenia z ubezpieczenia społecznego (emerytury, renty i in.) a organem rentowym, którym Zakład Ubezpieczeń, na tle decyzji tego organu. Osoba niezadowolona z decyzji odmawiającej przyznania świadczenia, albo z jegc zaskarżyć do sądu.

Spory ze stosunku pracy są to spory majątkowe i inne między pracownikiem i zakładem pracy, które mająswoje źródło w łączącyn Sędziowie i ławnicy

W rozpoznaniu sprawy i wydaniu wyroku nie uczesttuczy oczywiście cały sąd. lecz tak zwany skład orzekający sadu. Na przykład instancji rozpoznaje w zasadzie w składzie jednego sędziego (wyjątkiem są sprawy z zakresu prawa prac)’ i ubezpieczeń społeczny-stosunków rodzinnych, które są rozpoznawane z udziałem ławników). Sprawy cywilne szczególnie zawiłe hib o charakterze preced w składzie trzech sędziów zawodowych. Sprawy karne sąd pierwszej instancji rozpoznaje najczęściej w składzie jednego sędziego Sąd drugiej instancji - sąd wojewódzki hib sad apelacyjny, rozpoznaje odwołanie bez udziału ławników, najczęściej w składzie 3-o Sędziowie sądów rejonowych, wojewódzkich i apelacyjnych są mianowani przez Prezydenta, na wniosek Krajowej Rady Sądownie Ławnicy sądów rejonowych i sądów wojewódzkich są wybierani przez rady gmin.

Aktem prawnym regulującym organizacje i zadania sądów powszechnych jest ustawa z 20 czerwca 1085 r. • Prawo o ustroju sądóv

23.    Vacatio legjs.

Vacatio legis fłac próżnowanie ustawy) - termin prawniczy, oznaczający okres między publikacją aktu prawnego a jego wejściem w życie. W wypadku obszernych i ważnych aktów prawnych wynosić może parę miesięcy. Celem vacatio legis jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym zapoznania się z nowymi przepisami i przygotowanie do ewentualnych zmian, jakie mogą wynikać z ich obowiązywania.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2Q lipca 2QQQ r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 6Z poz. 718) akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. W uzasadnionych przypadkach akty normatywne, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym tuż czternaście dni a jeżeli ważny interes patistwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.

Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach przepisy porządkowe mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż trzy dni. a jeżeli zwłoka w wejściu w życie przepisów porządkowych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie takich przepisów z dniem ich ogłoszenia.

24.    Kontrasygnata i prerogatywy.

Kontrasygnata - dodatkowe podpisanie akm prawnego (ustawy bądź rozporządzenia) przez drugą osobę, potwierdzające jego ważności i przenoszące pełną odpowiedzialność polityczną i prawną na podpisującego. W systemie rządów parlamentarno-gabinetowych oznacza najczęściej podpisanie aktu urzędowego wydanego przez głowę patistwa przez premiera lub ministra odpowiedniego resortu.