39151

kooperatywizmu, bezpośredni udział robotników w dochodach przedsiębiorstwa, a w polityce zagranicznej: „solidarność międzynarodową" w ramach Ligi Narodów, zniesienie tajnej dyplomacji, przeciwstawianie się wszelkim imperializmom — w tym „ewentualnemu imperializmowi włoskiemu"; program ten zatwierdził I Kongres faszystowski (9-10 X 1919) we Florencji; do 1920 fasci i ich organ „II Popolo d* Italia" popierali także wszystkie strajki robotnicze, łącznie z okupacyjnymi, oraz ich żądania; socjalistyczny bądź rewolucyjno-syndykalistyczny rodowód i lewicowe przekonania posiadali, prócz Mussoliniego, prawie wszyscy przywódcy faszystowscy pierwszego rzutu: organizator strajków chłopskich w Emilii — Dino Grandi (1895-1988), syndykalista Michele Bianchi (1883-1930) i terroryzujący swój region, metodami budzącymi wstręt nawet innych faszystów, ras Cremony (zwany „rzeźnikiem z Cremony"), a późniejszy zwolennik ścisłego sojuszu z III Rzeszą i naśladowania hitlerowskiego rasizmu — Roberto Farinacci (1892-1945); na 7 członków Komitetu Wykonawczego FC było 3 eks-socjalistów i 2 syndykalistów; wyjątkiem był pierwszy „faszysta prawicowy" — monarchista i konserwatysta, w czasie wojny bohaterski kapitan arditi („śmiałków") — Cesare Maria hr. De Vecchi di Val Cismon (1884-1959); sympatie prawicowe i przywiązanie do katolicyzmu deklarował także brat Benita i jego następca w redakcji „II Popolo d ltalia" — Arnaldo Mussolini (1885-1931); doskonałe relacje panowały także w tej fazie pomiędzy f. a włoską masonerią, szczególnie w tym kraju antykatolicką i antypapieską: z ruchem fasci były związane zwłaszcza 2 loże: Palazzo Giustiniani i Piazza Gesu, a masonami byli tak czołowi faszyści, jak: Farinacci, Edmondo Rossoni (1884-1965), Cesare Rossi (1887-1967), Fernando Agnoletti (1875-1933), quadrumvir Italo Balbo (1896-1940), Achille Starace (1889-1945), minister spraw zagranicznych Galeazzo hr. Ciano (1903-1945), generałowie Capelli i Ceccherini, intelektualista Giuseppe Bottai (1895-1959), również osobisty lekarz Mussoliniego — prof. Binda; drugiego dnia „marszu na Rzym" (25 X 1922) wielki mistrz Raul Palermi osobiście zapewnił Mussoliniego, że popiera go znaczna część „braci", zwłaszcza w armii, a 5 XI wielki mistrz Domizio Torrigiani przesłał mu serdeczne pozdrowienia w imieniu całej włoskiej masonerii, zaś Najwyższa Rada Wolnomularstwa Rytu Szkockiego przyjęła uchwałę popierającą „bez zastrzeżeń" wszystkie akty nowego gabinetu i wzywającą cały naród, wraz z wolnomularzami, do „stanięcia u boku" rządu; wprawdzie Mussolini już na początku 1923 rozwiązał wszystkie loże, ale niektórzy masoni (Farinacci, Starace) zachowali wpływy do końca reżimu.

O sile fasci, już w początkach ruchu, zdecydowało przejęcie przez nich kontroli nad powstałym niezależnie 7 I 1919 Stowarzyszeniem Włoskich Arditi („śmiałków"), skupiającym drużyny bojowe b. żołnierzy, walczące z ogarniającą kraj podczas „2 czerwonych lat" (biennio rosso) 1919-20 anarchią strajkową; mimo to do końca 1919 liczba faszystów nie przekraczała prawdopodobnie 31 fasci z 870 członkami; na bazie arditi faszyści zaczęli organizować własną milicję partyjną — tzw. squadri; od arditi przejęli oni większość emblematów i rytuałów: czarne koszule, trupią czaszkę i sztylet na tle