7186602968

Rola surowców energetycznych w polityce zagranicznej...

18 maja 2007 roku w Mińsku przedstawiciele Gazpromu i Państwowego Komitetu Skarbu Państwa Białorusi podpisali umowę o sukcesywnej sprzedaży w latach 2007-2010 50% Bieltransgazu rosyjskiemu koncernowi. Przez cztery lata koncern ma kupować po 12,5% akcji białoruskiej firmy za sumę 625 min dolarów za każdy pakiet, co w sumie do 2010 roku ma kosztować 2,5 mld dolarów. Strony podpisały także aneks do protokołu z 31 grudnia 2006 roku o utworzeniu na bazie Bieltransgazu wspólnego przedsiębiorstwa oraz o dostawach i tranzycie gazu przez Białoruś. Przewiduje on stopniowe podwyższanie marży hurtowej ceny gazu sprzedawanego przez Białtransgaz białoruskim odbiorcom, a także zobowiązanie Białorusi, że nie wprowadzi w spółce prawa „złotej akcji”. Podpisanie umowy świadczy o tym, że konsekwentne dążenie Rosji do przejęcia kontroli nad białoruskim sektorem gazowym przynosi pierwsze wymierne rezultaty²².

Do ograniczenia zależności od tranzytu rosyjskiej ropy naftowej przez Białoruś powinien przyczynić się planowany rurociąg transbałkański. Porozumienie

0    budowie tego rurociągu zostało podpisane 15 marca 2007 roku w obecności prezydenta Rosji Władimira Putina, premiera Grecji Costasa Karamanlisa i premiera Bułgarii Sergieja Staniszewa. Inwestycja wyceniana jest na co najmniej 1,25 mld dolarów. Ropa najpierw będzie transportowana tankowcami przez Morze Czarne z terminalu w Noworosyjsku do portu Burgas, a stamtąd popłynie mierzącym 280 km rurociągiem do portu Ateksadroupolis²³.

Rurociąg transbałkański ma powstać do 2010 roku i umożliwić eksport od 35 do 50 min ton ropy naftowej z Rosji i Kazachstanu, dostarczanej przez Morze Czarne tankowcami. W konsorcjum, które buduje rurociąg, kontrolny pakiet 51% udziałów mają rosyjskie koncerny państwowe: Transnieft, Rosnieft

1    Gazpromnieft. Po 24,5% udziałów należy do Grecji i Bułgarii. Grecję oprócz koncernu paliwowego Hellenie Petroleum reprezentują grecka spółka Gazpromu i prywatna grupa Latsis - grecki partner Gazpromu. Bułgarskie firmy mogą odstąpić swoje udziały innym firmom²⁴. Kontrolowany przez Rosjan rurociąg transbałkański będzie stanowił konkurencję dla kaukaskiego naftociągu Baku--Tbilisi-Ceyhan, popieranego przez USA. Duma Państwowa Federacji Rosyjskiej ratyfikowała porozumienie międzyrządowe w sprawie budowy rurociągu transbałkańskiego 23 maja 2007 roku.

W strategiczne plany Kremla zmierzające do maksymalnego ograniczenia zależności rosyjskiego eksportu od tranzytu przez państwa ościenne wpisuje między Białorusią i Rosją, „Tydzień na Wschodzie” 2007, nr 7, s. 2-4.

PP

²²    Rosja i Białoruś porozumiały się co do sprzedaży akcji Biełtransgazu, „Tydzień na Wschodzie 2007, nr 11, s. 13.

²³    A. Kublik, Bałkańska rura Putina, „Gazeta Wyborcza” 16 marca 2007.

²⁴    Eadem, Kazachstan na bałkańską rurę, „Gazeta Wyborcza”, 6 kwietnia 2007.

31