7186602964

Rola surowców energetycznych w polityce zagranicznej...

rynkach europejskich⁸. Ponadto Gazprom i rząd Federacji Rosyjskiej starają się udaremnić realizację alternatywnych połączeń eksportowych z krajów środko-woazjatyckich, które omijałyby Rosję.

Wzmocnieniu pozycji Rosji w sektorze naftowo-gazowym państw Azji Środkowej służyć ma m.in. porozumienie o budowie gazociągu nad brzegiem Morza Kaspijskiego, podpisane 12 maja 2007 roku przez Władimira Putina, Nursułtana Nazarbajewa i Kurbangułę Berdymuhammedowa. Planowany gazociąg nadka-spijski ma transportować turkmeński gaz przez Kazachstan do Rosji. Natomiast w drugiej umowie, sygnowanej również przez prezydenta Uzbekistanu Isłama Karimowa, postanowiono zmodernizować inny gazociąg z Azji Środkowej do Rosji, transportujący 10 mld m³błękitnego paliwa. Szef Gazpromu Aleksiej Miller stwierdził, że dzięki umowie zostanie zrealizowany kontrakt z 2003 roku, przewidujący zakup przez Rosję 80 mld m³gazu ziemnego z Turkmenistanu⁹.

Należy zgodzić się z Rolandem Gótzem, że niepewny jest wzrost importu gazu ziemnego z krajów środkowoazjatyckich do Rosji. Uwarunkowane jest to wielkością wewnętrznego zużycia surowca w tych państwach, ponadto zainteresowanie importem środkowoazjatyckiego gazu wykazują Chiny i Unia Europejska. Dlatego też prognozuje się spadek wielkości rosyjskiego importu błękitnego paliwa z Azji Środkowej¹⁰. Według szacunków od 2010 roku import tego surowca do Rosji osiągnie poziom około 60 mld m³.

Gazprom inwestuje głównie w transport i eksport gazu ziemnego, jak również - w coraz większym stopniu - w sektor dystrybucji i handlu detalicznego gazem przede wszystkim na obszarze Wspólnoty Niepodległych Państw i w krajach byłego bloku komunistycznego, ale także w państwach Europy Zachodniej. Głównym zatem celem rosyjskiej ekspansji w sektorze gazowym jest wzmocnienie pozycji Gazpromu w Europie jako najważniejszego eksportera surowca oraz znaczącego inwestora^{1 2}.

Gazprom prolongował kontrakty z największymi stałymi kontrahentami (Niemcami, Włochami, Francją i Austrią). Dzięki nowym porozumieniom z Gazpromem firmy-córki monopolisty lub spółki z jego udziałem zawarły bezpośrednie umowy na dostawy gazu dła dużych odbiorców przemysłowych w Europie (m.in. Niemcy, Czechy)¹².

27

1

⁸    A. Łoskot-Strachota, Rosyjski gaz dla Europy, OSW, październik 2006, s. 2; por. A. Heinrich, Gazprom - ein verlassicher Partner fur die europaische Energieversorgung?, „Russlandanalysen" 2006, nr 97.

⁹    A. Kublik, Władimir Putin przejmuje energię z Azji, „Gazeta Wyborcza” 14 maja 2007.

¹⁰    R. Gótz, Prognosen der Gasfórderungsowie des Gasexportpotentials Russlands, „Diskussionspa-pier” FG 5 2007/06, April 2007, s. 8-9, http://www.swp-berlin.org.

2

   A. Łoskot-Strachota, Rosyjski gaz dla Europy, OSW, październik 2006, s. 7-9.

¹²    Szerzej: E. Paszyc, Gazprom w Europie 2006, OSW, luty 2007.