3 typy ról( Clivie Archer);
- rola instrumentu polityki zagranicznej poszczególnych państw.
- rola areny czy forum, na którym państwa prowadza konsultacje,
- rola niezależnego aktora w Sm ( najważniejsza)
W teorii ról dzieli się role odgrywane przez uczestniczące podmioty wg rodzajów stosunków;
2.1 MIĘDZYNARODOWE ROLE EKONOMICZNE
Koniec XX w, UE wysunęła się na czoło najważniejszych uczestników stosunków gospodarczych( wynik integracji gospodarczej w ramach WE i zew polityki ekonomicznej). 4 role: lidera zrównoważonego rozwoju gospodarczego oraz wzorca pomyślnej i kompleksowej integracji; największego udziałowca w handlu światowym; dostarczyciela największej pomocy rozwojowej i donatora największej pomocy humanitarnej.
2.2 MIĘDZYNARODOWE ROLE POLITYCZNE W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA
Ma 3 podstawowe funkcje:
a) Rola aktywnego aktora dyplomatycznego- 1970- ustanowienie Europejskiej Współpracy Politycznej, do dziś państwa WE prezenniją wspólne stanowisko w sprawie konfliktu bliskowschodniego narażając się na różnice zdań z USA. Państwa tworzące WE współdziałały ze sobą dyplomatycznie w ramach EWP a w Ue współpracują w formule WPZ1B. Ewolucja WE przypada na lata 70’ i 80'. Przejawiało się to zwiększeniem liczby członków oraz wzmocnieniem Jednolitym Aktem Europejskim.(1 lipca 1987) Państwa WE sfinalizowały cel ustanowienia jednolitego tynku wew. Po rozpadzie bloku wschodniego i zjednoczeniu Niemiec cele nakierowano na nowe programy pomocy i przygotowania drogi do rozszerzenia WE i członków EFTA i Eu Śr. Transfotmacja państw socjalistycznych rodził zagrożenia dla bezp. międzynarodowego( konflikty na Bałkanach i obszarze poradzieckim). Na mocy Traktatu z Maastricht przekształcono EWP w Wspólna Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa. Unia zajmuje stanowisko we wszystkich najważniejszych problemach międzynarodowych.
Przedmiotem zainteresowań UE są wszystkie dziedziny Sm. Pełnienie tej roli przez UE napotyka się z licznymi problemami. Dol, one głównie wspólnej polityki zagranicznej. Niektóre państwa nie stosują się do traktatowej umowy o współpracy (najczęściej niechęć wykazuje WB, często widoczna jest presja USA).
b) Rola stabilizatora pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego- WPZIB obejmuje wszystkie kwestie, które doL bezpieczeństwaf na podstawie arL 17.TUE), w tym także wspólnej obrony. Poszerzenia kompetencji Unii o kwestie wojskowe nastąpiły po podpisaniu Traktatu Amsterdamskiegof misje petersburskie). W 1999r sformułowano założenia Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony. Unia buduje własne siły szybkiego reagowania by prowadzić operacje reagowania kryzysowego, (brak zgody Pom. Członkami co do uniezależnienia się od NATO I USA). Rola ta realizuje się przede wszystkim w formie instrumentów traktatowych i zwykłych oświadczeń i deklaracji w sprawach zagrożeń. Ściśle współpracuje z innymi org. i instytucjami. Skuteczność działania UE w tym zakresie jest niewielka. Do końca 2004 r. UE stworzyła liczące ponad 100 tys. żołniercy własne siły wojskowe szybkiego reagowania i jednostki policyjne oraz zespoły ekspertów zdolne do prowadzenia operacji petersburskich, rozpoczęła także tworzenie żandarmerii europejskiej. Z początkiem 2003 rUE rozpoczęła pierwszą w ramach EPBIO operacje policyjną w Bośni i Hercegowinie. UE nie dysponuje jednak wszystkimi niezbędnymi komponentami swoich sil zbrojnych do podejmowania wszystkich wojskowych misji