7186602969

Beata Molo

się również planowany ropociąg Unecza-Primorsk. 18 maja 2007 roku premier Michaił Fradkow podpisał rozporządzenie zlecające Ministerstwu Przemysłu i Energetyki oraz Transnefti przygotowanie dokumentacji niezbędnej dla budowy ropociągu z Uneczy do portu w Primorsku, skąd ropa byłaby dalej transportowana tankowcami (druga nitka Bałtyckiego Systemu Rurociągowego - BTS-2). Z inicjatywą przedsięwzięcia wystąpił koncern Transnieft, gdy po wprowadzeniu przez Białoruś cła na tranzyt rosyjskiej ropy został na kilka dni wstrzymany jej przesył na zachód rurociągiem „Przyjaźń”.

R. Gótz podkreśla, że Rosja jest przez wielu zachodnich obserwatorów przedstawiana, jako kraj, który może wykorzystywać bądź wykorzystuje eksport surowców energetycznych dla celów politycznych, jako broń strategiczną. Jednakże w opinii Gótza działania takie, jak zmniejszanie dostaw, przerwy w dostawach czy też przejmowanie infrastruktury przesyłowej w krajach Wspólnoty Niepodległych Państw przez rosyjskie koncerny nie powinno być ujmowane wyłącznie w kategoriach posunięć politycznych, ponieważ przyświecają im również cele ekonomiczne. Przykładowo, działania mające na celu podwyżkę cen gazu dla Białorusi i Armenii, a więc najwierniejszych partnerów Rosji, mogą wskazywać na to, w jakiej mierze jest upolityczniony rosyjski eksport nośników energii²⁵. Rosyjskie koncerny muszą się zachowywać tak jak inne przedsiębiorstwa operujące na rynku światowym. Podobnie jak one, także koncerny rosyjskie muszą być zorientowane na maksymalizację zysku i ekspansję za granicą.

Zatem cele strategiczne Gazpromu (niezależnie od politycznych motywów, które wprawdzie nie są wykluczone, ale także nie powinny być przeceniane) są następujące:

-    opanowanie rynków zagranicznych,

-    wyparcie konkurentów,

-    zapewnienie zbytu²⁶.

Elementem rosyjskiej taktyki, mającej na celu utrzymanie napięcia na rynku gazowym i wysokich cen surowca, są zapowiedzi tworzenia aliansu producentów tego surowca. Utworzenie gazowego kartelu oficjalnie poparł w 2007 roku prezydent Putin w czasie wizyty na Bliskim Wschodzie.

Na spotkaniu w Doha (stolicy Kataru) 9-10 kwietnia 2007 roku ministrowie energetyki czternastu państw, które są największymi producentami gazu ziemnego i tworzą Forum Państw Eksporterów Gazu (GECF), m.in. Rosji, Iranu, Kataru i Algierii, nie powołali kartelu. Postanowiono utworzyć stale działający organ wykonawczy GECF - grupę wysokiego szczebla, która miałaby pod kie-

²⁵    R. Gótz, Energietransit von Russland durch die Ukrainę und Belarus. Ein Risiko fiirdie europd-ische Energiesicherheit?, „SWP-Studie” Dezember 2006, http://www.swp-berlin.org.

²⁶    R. Gótz, Gasproms Diversifizierungsstrategie der Exportpipelines..., s. 7.

32