4800

wchłaniało terytoria innych państw szczepowych i germańskich związków plemiennych. Podstawowym źródłem prawa Franków było prawo zwyczajowe poszczególnych szczepów germańskich, które weszły w orbitę wrfadzy państwa Franków, zgodnie z zasadą osobowości prawa. W ramach samej monarchii powstały: spis prawa zwyczajowego Franków Salickich: Lex Salica Francorum. pochodzący z pocz. VI w. Był To spis prawa szczepu panującego. Spis prawa zwyczajowego Franków Rypuarskich pod nazwą Lex Ribuaria opracowany w VIII w.; spis prawa płd.-germańskiego szczepu Almanów zwany Lex Alamanoru zredagowany na pocz. VIII w spis prawo Bawarów znany pod nazwą Lex Baiuvariorum powstał on w poł. VIII w.; spisy prawa powstałe za czasów Karola Wielkiego i z jego bezpośredniej inicjatywy, do których zalicza się: spis prawa Sasów zwany Lex Saxonum z pocz. IX w., nadany podbitemu szczepowi Sasów oraz spis prawa Franków Chamawskich, tzw. Ewo Chamaworum oraz spis prawa Frvzówl_ex Frisionun.

3.    ZASADA OSOBOWOŚCI PRAWA Znana i szeroko stosowana w starożytności, polega na tym, że bez względu na miejsce swego pobytu jednostka podlega prawu swej narodowości. Jej przeciwieństwem jest zasada terytorialności. wg. której na określonym terytorium stosuje się jeden system prawny. W okresie feudalizmu początkowo dominowała zasada osobowości prawa. Bardzo wyraźnie występowała w państwach wczesnogermańskich, a szczególnie w państwie frankońskim. Stosowano Tam praktykę polegającą na Tym, że każdy rządził się swym prawem i wg niego odpowiadał przed sądem. Takie postępowanie przed sądem było uciążliwe, trzeba było. bowiem badać wg. jakiego prawa dana osoba żyje. Służyła temu tzw. Professio iuris (wyznanie prawa), stanowiąca oświadczenie osoby zainteresowanej, co do tego. jakim prawem się posługuje. Nawot wobec Kościoła stosowano zasadę osobowości prawa wg maksymy Ecclesia vivit lege Romana.

4.    NAJWAŻNIEJSZE CECHY PRAWA FEUDALNEGO Prawo feudalne to prawo ukształtowane i obowiązujące w okresie dominacji stosunków feudalnych. Było ono prawem nierównym: dominacja feudałów (w sensie prawnym) opierała się na przywilejach stwarzających dla nich uprzywilejowaną pozycję w społeczeństwie. Brak powszechności prawa wyrażał się w jego partykularyzmie. Historia prawa feudalnego obejmuje okres ok. 1400 lat (od 476r do 1848-64r). W dziejach rozwoju prawa feudalnego można wyróżnić kilka podstawowych nurtów: nurt rodzimy, nurt wyrażający się w żywotności prawa rzymskiego, nurt prawa kanonicznego, nurt prawa racjonalnego i skodyf i kowanego oraz nurt prawa angielskiego. Głównymi cechami prawa feudalnego są: • przewaga prawa zwyczajowego, prawo feudalne było przeważnie w czasach starszych prawem zwyczajowym, jego źródłem był zwyczaj tj. powszechnie uznana, uświęcona tradycją forma zachowania się, przyjęta w danej społeczności. Zwyczaje nabierały mocy "niepisanych praw- praw zwyczajowych. Powstawało przekonanie, że pewne zwyczaje są użyteczne (opinio neccesitatis) i że posiadają powagę prawa: • zasada osobowości prawa: • partykularyzm- tj. rozbicie prawa (w sensie geograficznym) na szereg lokalnych praw zwyczajowych o mniejszym lub większym zasięgu. W obrębie jednego państwa nie było jednolitego prawa, lecz kilka lub nawet kilkaset praw(np.: Francja 700); • prawa stanowe i szczególne- prawo feudalne było także niejednolite ze względu na wykształcenie się stanów i ich odrębnych stanowisk prawnych. W miarę rozwoju stanów prawo przybierało charakter stanowy, każdy stan rządził się swoim prawem. Rozwijały się też prawa szczególne, największe znaczenie miało prawo lenne, podobny charakter miało też prawo służebne, górnicze, morskie, wekslowe.