6422

Stosowane dla wszystkich metody i techniki pracy dydaktyczno- wychowawczej okazują się skuteczne dla jednych a dla innych są nieprzydatne. To co jedni zrozumieją natychmiast, długo jeszcze będzie niedostępne dla innych. Takie same oceny dla jednych uczniów mogą być nagrodą, dla drugich karą, a na innych nie zrobią wrażenia.

Żaden nauczyciel nie powinien traktować klasy szkolnej jako sumy poszczególnych uczniów. Jest ona „systemem społecznym, a więc grupą społeczno- wychowawczą” Uczeń nie wybiera klasy, jest do niej włączany lub przenoszony przez władze szkolne, „klasa stanowi grupę społeczno zadaniową, realizującą cele dydaktyczne i wychowawcze. Kierowniczą rolę w osiągnięciu celów odgrywa wychowawca i uczący w niej nauczyciele.

Klasa szkolna pod wpływem oddziaływania dydaktyczno- wychowawczego nauczycieli i procesów zachodzących w niej samej przekształca się z grupy społecznej w system społeczno wychowawczy stymulujący rozwój poznawczy i moralno- społeczny uczniów”.

W systemie tym powstają dojrzalsze i wyższe typy i formy stosunków społecznych.

„System klasowy rozwijając się na podstawie założonych celów i norm staje się zdolnym do zużytkowania zdobytej wiedzy i uczenia się. Tak więc system klasowy, w wyniku rozwoju może nabyć cech systemu refleksyjnego i samoregulującego się”.

Jakie elementy i struktury składają się na system klasy szkolnej?

Kierowniczą rolę odgrywa nauczyciel (wychowawca klasy). Nauczyciele oddziałują na zespół klasowy na lekcjacłi i poza lekcjami. W wyniku tych oddziaływań kształtują się:

a)    określone normy i wzory zachowania np. w klasie mogą formować się wzajemna życzliwość, zaufanie

b) układy pozycji ról i stosunków wzajemnych np. w klasie uczniowie dobrzy w nauce zdobywają wyższe pozycje, nie ma uczniów odrzuconych, tworzą się prawdziwe przjażnie i małe grupy, które łączy wspólnota zainteresowań,

c) systemy postaw, potrzeb, wiedzy uczniów, tworzą się postawy społeczne, światopoglądowe uczniów, postawy wobec nauczycieli, szkoły itp.: rozbudzają się potrzeby psychiczne i społeczne (bezpieczeństwa, pozytywnej oceny) oraz potrzeba wiedzy teoretycznej i praktycznej (np. z dziedziny współżycia), systemy organizacyjne; klasa ma z reguły strukturę organizacyjną np. posiada radę klasową-podzielona jest na grupy 5-7 osobowe .

Na funkcjonowanie systemu klasowego wpływają wzajemne postawy emocjonalne nauczycieli i uczniów .Wyróżniamy następujące układy występujące w klasie szkolnej:

A-Wzajemnej życzliwości

W układzie tym nauczyciel darzy uczniów sympatią, a oni odwzajemniają to uczucie. Układ ten powoduje rozwój umysłowy i społeczny uczniów. Takie wzajemne, pozytywne postawy sprzyjają integracji zespołu klasowego. Pozytywne relacje między nauczycielami a uczniami wpływają dodatnio na autorytet nauczyciela.

B- Neutralny

W układzie tym nauczyciel i uczniowie mają wzajemnie do siebie stosunek obojętny. Nie sprzyja to pobudzaniu motywacji do nauki u uczniów.