6702

Funkcja praktyczna polega na przygotowaniu uczniśw w oparciu o zawarty wiedzś do przetwarzania rzeczywistości. Wedśug

Okonia „chodzi tu, z jednej strony, o ukazywanie praktycznych konsekwencji poznawania rzeczywistości przez czśowieka, a z drugiej - o materiaś do ŚwiczeŚ i zadaś wyrabiajścych rozmaite sprawności praktyczne oraz dajścych impulsy do dziaśalności praktycznej”.5

Funkcja samoksztaśceniowa oznacza „...budzenie i rozwijanie zdolności poznawczych, technicznych i artystycznych czśowieka, jego zainteresowaś i pozytywnej motywacji w procesie uczenia siś”.6 StŚd waśna jest „...pomysŚowoŚŚ w doborze treści, w umiejśtności ksztaśtowania zainteresowaś, w ŚŚczeniu teorii z praktykś, w bogactwie „otwartych” sytuacji, ktśre zaciekawiajś i pobudzajŚ do samodzielnego rozwiśzywania problemśw teoretycznych i praktycznych...”7

Podrścznikom w nauczaniu poczśtkowym Marian Lelonek przypisuje nastśpujśce funkcje: motywacyjnŚ, informacyjnŚ, badawczŚ, ŚwiczeniowŚ i kontrolnś.8 Wymienione funkcje odpowiadajś gŚŚwnym ogniwom procesu ksztaścenia, tj.

uświadomienie uczniom celśw i zadaś nauczania - uczenia siś: - funkcja motywacyjna;

zaznajamianie z nowym materiaśem - funkcja informacyjna;

posśugiwanie siś zdobytś wiedzś w praktyce, ksztaścenie podstawowych umiejśtności badawczych niezbśdnych dla poznawania Świata - funkcja badawcza;

utrwalenie wiadomości, wyrabianie u uczniśw umiejśtności i nawykśw -funkcja Świczeniowa;

kontrola wiadomości i umiejśtności - funkcja kontrolna.

Funkcja motywacyjna sprowadza siś do pobudzania aktywności poznawczej ucznia i racjonalnego sterowania niś. Chodzi o to, aby zapewiiś uczniom wiedzś typu „wiedzieś, dlaczego”.

Urzeczywistnienie funkcji informacyjnej daje uczniom podstawy usystematyzowanej pod wzglśdem logicznym, rzeczowym i psychologicznym wiedzy o rzeczywistości, wyraśajścej siś w formie 5#8222;wiedzieś, Śe”. ŚrŚdŚem informacji w podręcznikach nauczania poczśtkowego jest tekst, ilustracja, schemat, polecenie, by poszukaś danych, by wykonaś zadanie. CzŚsto jest to informacja, jak zdobywaś dalsze informacje z innych ŚrŚdeŚ.9 Funkcja informacyjna podrścznika stanowi punkt wyjścia funkcji badawczej.

Funkcja badawcza polega na pobudzaniu uczniśw do samodzielnego zdobywania wiedzy i racjonalnego posśugiwania siś niś w praktyce. Niezbśdne jest tu realizowanie zasady „najpierw pomyśl, potem zrśb”.10

Funkcja Świczeniowa oznacza zapewnienie uczniom podstawowych umiejśtności umysśowych i praktycznych, niezbśdnych do poznawania jak i rozumienia rozpatrywanych zjawisk, wydarześ, procesśw oraz rzeczy. WiŚŚe siś ona z zawartym w podrśczniku materiaśem do ŚwiczeŚ i zadaś wyrabiajścych rozmaite sprawności oraz zachścajścych do dziaśania praktycznego.

Funkcja kontrolna traktuje o posśugiwaniu siś wiedzś zdobytś wcześniej, o zastosowaniu niektśrych wiadomości i umiejśtności, o rozwiśzywaniu przez uczniśw nowych problemśw. Wyposaśenie w wiedzś typu „wiedzieś, jak” to koścowy efekt tej funkcji podrścznika.11

Wedśug Marii Nagajowej podrśczniki jśzyka polskiego dla klas IV-VIII speśniajś nastśpujśce funkcje: