REWALIDACJA PSYCHOLOGICZNA (Helena Larkowa)
1. w rewalidacji znaczenie ma ocena własna jednostki i ocena społeczna odchylenia.
2. podchodzimy do jednostki jako do istot reprezentującej bardzo złożony zespół właściwości i funkcjonujący w sposób skomplikowany.
3. powinniśmy znać i rozumieć psychologiczne mechanizmy kształtowania i funkcjonowania ich osobowości w różnych sytuacjach i interakcjach społecznych.
4. celem jest pomoc osobom niepełnosprawnym w poznaniu i zrozumieniu siebie samych, oraz podstawowych prawidłowości i mechanizmów psychospołecznych w zaspokojeniu ich potrzeb psychicznych, ogólnym przystosowaniu do życia mimo istniejącego ograniczenia, przygotowanie do pełnienia ról społecznych, w rozwoju możliwości, kształtowaniu odpowiedniego zachowania.
5. celem rewalidacji jest pomoc w kształtowaniu osobowości zdolnej utrzymać równowagę psychiczną i funkcjonować tak, aby zaspokoić własne wymagania wew, (potrzeby) i wymagania zew, (społeczne cele i zadania), oraz rozwijać swe możliwości w optymalny, realny sposób z uwzględnieniem istniejących ograniczeń.
6. zachowanie człowieka, tendencje do określonych działań zależą od doświadczeń jednostki. Od wczesnego dzieciństwa - szczególne znaczenie dla człowieka ma to co go spotyka i jaki jest jego stosunek do tych zdarzeń. Odchylenia od normy stawiają jednostkę w_trudnych sytuacjach; utrudnienia (inwalidztwo a przeszkody architektoniczne, uprzedzenia innych osób), przeciążenia (wymagania szkolne, zawodowe, społeczne przekraczają możliwości jednostki), derywacji (głuchoniewidoma pozbawiona kontaktu z ludźmi, dopływu informacji z winy opiekuna)* zagrożenia (naruszenie wartości, potrzeb cenionych przez jednostkę).
7. Frustracje - wywołują zew okoliczności lub działanie innej osoby, które uniemożliwia redukcję napięcia wywołanego istniejącą potrzebą. Reakcja człowieka na przeszkody jest atak lub unikanie. Przeszkody i konflikty wew mogą pełnić w kształtowaniu osobowości rolę dodatnia, mogą powodować powstawanie nerwic, zaburzenia osobowości i zachowania. Właściwości osobowościowe i sposób reagowania na stres, sposób jej zachowania w sytuacjach trudnych wpływa na przebieg i wynik procesu rehabilitacji. Niewspółmierne do sytuacji reakcje mogą stać się nawykiem np. reagowanie lękiem na określone reakcje społeczne doprowadzając do unikania tych sytuacji.
8. reakcja na utratę sprawności - jest zdeterminowana struktura osobowości ukształtowaną przed doznaniem inwalidztwa, oraz warunkami środowiskowymi. Psychologiczna reakcja na inwalidztwo powoduje problemy przystosowawcze. Świadomość i doświadczenie społecznych skutków upośledzenia (negatywne postawy otoczenia, oczekiwanie przejawów tych postaw) wpływa na zachowanie się niepełnosprawnego. Lęk i zwątpienie wpływa na zachowanie się, zaniechanie, niepodejmowanie działań może doprowadzić do niepowodzenia, udaremnienia wysiłków rehabilitacyjnych.
9. w rewalidacji ważna jest prawidłowa ocena sytuacji, wybór odpowiedniego sposobu zachowania i wyuczenia się go. człowiek po doznaniu inwalidztwa potrzebuje pomocy swym emocjonalnym przystosowaniu. Stadia reakcji na inwalidztwo; szok, obronne wycofanie się, uznanie faktu, przystosowanie.
10. Psychologiczne czynniki determinujące - rewalidacja jednostki zależy od przystosowania się do faktu istnienia odchylenia od normy i jego skutków, do wymagań życia i środowiska przez dokonanie zmian w niej samej oraz w jej zachowaniu, od stopnia wykorzystania i rozwinięcia je możliwości duże znaczenie mają Dynamiczne układy funkcjonalne w mózgu i proces uczenia się.
11. ważne jest jak jednostka nauczyła się widzieć siebie, swoje właściwości ciała i umysłu, jakie może spełniać role. Ważne jest jak nauczyła się widzieć świat; pojecie o innych ludziach, o społeczności i w jakich relacjach pozostaje z nimi.
12. potrzeby jednostki i ich zaspokojenie odgrywają rolę w uczeniu się, kształtowaniu osobowości, postaw, sposobów zachowania. Zaspokojenie potrzeb ukierunkowuje działanie człowieka i wzmacnia określone sposoby zachowania się.