6816

rodzaju uzależnienie od tej pomocy. Środki pomyślane jako pomoc ubogim    w

rzeczywistości często niszczą ich chęć do pracy.

Interesujące skrajnie liberalne poglądy na temat źródeł ubóstwa przedstawia prorynkowy nurt reprezentowany przez George’a Gildera. Wg Gildera przyczyn ubóstwa należy upatiywać w upadku pracy, rodziny i wiaiy.

Na pierwszym miejscu wymienia on fakt, że ubodzy pracują mniej i z mniejszym zaangażowaniem niż inne warstwy społeczeństwa. Sytuacji tej sprzyjają nadmiernie rozbudowane programy pomocy, które powodują u ubogich akceptację zapomogi jako trwałego sposobu życia. Drugą przyczyną ubóstwa, ściśle związaną z patologią pracy jest rozkład tradycyjnego monogamicznego małżeństwa i osłabienie roli mężczyzny jako głowy rodziny. Gdy mężczyzna nie ponosi odpowiedzialności za rodzinę, żyje z dnia na dzień, spadają jego dochody, on zaś wykazuje o wiele większą skłonność do pida, narkotyków, przestępstw. Trzecią przyczyną wg Gildera jest brak wiary w człowieka, wiary w przyszłość, wiary w rosnące korzyści z dawania, wiaty w Opatrzność Boską. Ich brak powoduje upadek ducha pracy i przedsiębiorczości, niepowodzenia, frustracje i w rezultacie-ubóstwo.

Natura ubóstw a w Polsce w decydującym stopniu wynika ze splotu indywidualnych sytuacji życiowych, z których zasadnicze znaczenie mają:

■    występowanie alkoholizmu w rodzinie,

■    wielodzietność,

■    przeludnienie mieszkań lub wynajmowanie na rynku,

■    podeszły wiek i emerytura starego portfela,

■    inwalidztwo,

■    pozostawanie w kręgu subkultury ludzi ubogich.

Poszukując wyznaczników ubóstwa w Polsce można stwierdzić, że będą to: niedożywienie, dezorganizacja życia rodziny, szczególnie dzieci, zaniedbania w warunkach mieszkaniowych i występujący jako powielająca się przyczyna i skutek-alkoholizm.

3. Mierzenie ubóstwa;

W Polsce najważniejszy miernik ubóstwa to minimum socjalne obliczane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w sposób dągły(co kwartał) od 1981 roku. Jest to kategoria odnosząca się do umownie ustalonego poziomu zaspokojenia potrzeb jednostki uznanych za społecznie niezbędne. Metoda badań polega na:

1.    określeniu stałego zestawu dóbr i usług(tzw. koszyk rzeczowy) służących zaspokojeniu ustalonych grup potrzeb (żywność, odzież i obuwie, liigiena i ochrona zdrowia, koszty utrzymania mieszkania i jego wyposażenia, kultura, oświata i wypoczynek oraz transport i łączność),

2.    przyjęciu stałych form spożycia tych dóbr i usług,

3.    pieniężnej wycenie koszyka na podstawie aktualnie obowiązujących, możliwie najniższych cen występujących na rynku, notowanych przez GUS(Główny Urząd Statystyczny); ponadto dolicza się 10-procentową rezerwę finansową na zakup artykułów nie przewidzianych w koszyku.

Inna stosowaną praktycznie w Polsce granicą ubóstwa jest tzw. dochód niski, obliczany przez GUS. Jest to dochód na osobę odpowiadający piętnastemu percentyiowi w rozkładzie dochodów gospodarstw domowych Innymi słowy, gdyby uszeregować wszystkie gospodarstwa domowe wg uzyskiwanego dochodu na 1 osobę(od najniższego do najwyższego), to pierwsze 15% z nich(posiadacze najniższego dochodu) są według tej metody ubodzy.

Czyni się także próby stworzenia innych mierników ubóstwa, takich które uwzględniałyby wielowymiarowy cliarakter tego zjawiska. Proponuje się włączyć do kryteriów ubóstwa(obok niskiego dochodu) m.ia: zagospodarowanie materialne gospodarstw domowych, sytuację