2
Na terenie tego kraju znajduje się wiele szkół prywatnych, z których większość to szkoły katolickie, chociaż istnieją też protestanckie i żydowskie. Kształcą one około 17 % uczniów. Prawie 25 % wszystkich absolwentów szkół ponadpodstawowych zamierza kontynuować naukę w szkołach wyższych. W większości szkół prywatnych państwo wypłaca pensje i pokrywa niektóre koszty operacyjne, pod warunkiem, że realizowane są pewne wytyczne programowe. Dzięki temu czesne są stosunkowo niskie.
Przedstawiony poniżej schemat przedstawia organizację systemu szkolnictwa we
Francji.
Pierwszym szczeblem wychowania i nauczania jest przedszkole (V ecole maternalle). Obejmuje ono dzieci w wieku od 3 lat do 6 lat. Dopuszcza przyjęcie dzieci 2 - letnich. Ze względu na coraz większą aktywność zawodową Francuzek, ponad 90 % dzieci w wieku 3-6 lat uczęszcza do przedszkoli. W wielu miastach i regionach przedszkola publiczne są przepełnione. Ma na to wpływ powszechne przekonanie o istotnym wpływie wychowania wczesnoszkolnego na rozwój psychiczny, fizyczny, moralny i społeczny dziecka. Dodatkowym elementem jest wielkie zaufanie do działań wychowawczych przedszkoli, wyrównujących szanse oświatowe dzieci.
Następnym szczeblem edukacji jest szkoła elementarna (I’ ecole elementarne). Rozpoczyna ona 10 - letni, obowiązkowy cykl nauki szkolnej, w całości obejmujący pięcioletni okres nauczania początkowego. Pięcioletnia szkoła podstawowa dzieli się na trzy etapy:
❖ CP — przygotowawczy - (cycle preparatoire) - pierwszy rok nauczania wstępnego;
❖ CE i CE2 - elementarny (cycle elementaire) - 2 lata nauczania;
❖ CMI i CM2 - średni (cycle moyen) - 2 lata nauczania.
W szkole tej obowiązują zasady jednolitości, obowiązkowości, bezpłatności i świeckości. Rozpoczęcie nauki szkolnej jest uzależnione od dojrzałości umysłowej i fizycznej dziecka. Naukę w cyklu przygotowawczym mogą podjąć dzieci 5 - letnie i 7 - letnie, uzależnione jest to od wspólnej decyzji lekarza, nauczyciela i rodziców, w oparciu o uzyskane wyniki w trakcie nauczania przedszkolnego. Daje to możliwość wyrównania startu szkolnego dla wszystkich uczniów. Mimo to 98 % dzieci może rozpocząć naukę w wieku lat 6. Dziecko zdolne po wstępnej obserwacji ma możliwość przejścia do klasy programowo wyższej. Istnieje też możliwość powtórzenia klasy. Dzieci majce trudności w nauce objęte są pracą zespołów reedukacyjnych na terenie szkoły lub poradni wychowawczych.
Kolejny szczebel kształcenia to czteroletnie kolegium. Jest to szkoła średnia pierwszego stopnia. Obowiązkowa nauka obejmuje dzieci w wieku 11-15 lat. Prawie we wszystkich szkołach stosowany jest ten sam ogólny program nauczania. Nauka odbywa się w 2 etapach:
❖ 2 - letniej obserwacji (cycle d’ ohseiration ) - prowadzone są obserwacje dziecka mające na celu określenie predyspozycji co do jego dalszej drogi kształcenia. Pierwszy rok nauki to tzw. la sixieme (klasa szósta), a drygi la cinąuieme (klasa piąta);
❖ 2 - letniej orientacji (cycle d’ orientation), na którą składają się la ąuatrieme (klasa czwarta) i la troisieme (klasa trzecia). Po ukończeniu klasy trzeciej uczeń