i6
A. POLAŃSKA
2. Dwa modele zarządzania personelem
Na polskim rynku wydawniczym znajduje się wiele publikacji na temat zarządzania personelem. W latach dziewięćdziesiątych ta dziedzina wiedzy stała się modna. Większość publikacji to tłumaczenia, streszczenia lub adaptacje publikacji zagranicznych pochodzące z krajów zachodnich. Cechą charakterystyczną tych publikacji jest to, że koncentrują uwagę czytelnika na narzędziach użytecznych w zarządzaniu personelem. Opisują metody badania pracy (job analysis), rekrutacji pracowników, adaptacji, szkolenia, opłacania, organizacji stosunków międzyludzkich itp. Publikacje te obrazują metody zarządzania personelem w międzynarodowych korporacjach, a narzędzia są tak opisywane, jak gdyby menedżerowie dążyli wyłącznie do maksymalizowania wartości ekonomicznych, to znaczy obniżania kosztów, podw yższania jakości dóbr i usług, zw iększania udziału w rynkach, wzrostu zysku. Cennym wyjątkiem jest publikacja Horsta Steinmanna i Georga Schreyógga pt. Zarządzanie\ w której autorzy w rozdziale trzecim piszą o dwóch rodzajach wartości stosowanych w zarządzaniu personelem - o wynikach ekonomicznych i o porozumieniu. Przedstawiają także interesujący dla polskiego czytelnika „Manifest z Davos".
Na naszym rynku wydawniczym pojawia się także sporo publikacji filozoficznych, psychologicznych, socjologicznych, które podkreślają kluczowe znaczenie w stosunkach międzyludzkich świadomości człowieka, jego potrzeby twórczości, doskonalenia się, współdziałania z innymi ludźmi. Jeśli człowiek tych potrzeb nie może choćby w minimalnym stopniu zaspokoić popada w choroby, w samotność, w yzwalać się może także stan ciągłej frustracji i agresji. W niedawno opublikowanej książce E. Fromm przedstawia negatywne skutki merkantylnej osobowości człowieka ukierunkowanej „na sprzedaż siebie samego innym za określoną cenę"1 2 3. Charakteryzuje tę orientację jako nieproduktywną i szkodliwą.
Na szczególne podkreślenie zasługuje bardzo często głoszona przez Jana Pawia II myśl o podmiotowości ludzi pracy, o prawach człowieka, o pracy jako podstawowym wymiarze życia człowieka. Myśl ta została przedstawiona w Encyklice o pracy ludzkiej* i w wielu innych wypowiedziach.
Publikacje eksponujące wyłącznie wartości ekonomiczne w zarządzaniu personelem są jednostronne, nie odzwierciedlają prawdy o człowieku
II. Steinmann, G. Schreyógg, Zarządzanie, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
1992-
E. Fromm, Niech się słanie człowiek, PWN, Warszawa 1996.
Jan Paweł II, Encyklika o pracy ludzkiej, 1981.