6881

a)    nagłówek 10 nazwa rodzaju aktu np.: ustawa o szkolnictwie wyższym, lub uchwała RM. lub rozporządzenie Prezesa RM. zarządzenie Ministra Finansów.

b)    wskazanie podstawy prawnej (z wyłączeniem ustaw, ponieważ są samoistne gdyż moc czerpią z konstytucji) na mocy. której akt został wydany.

c)    preambuła (arenga) to uzasadnienie wydania aktu. np.: określa cel wydania aktu.

d)    część zasadnicza to merytoryczna zawartość w formie przepisów usystematyzowanych za pomocą cyfr kolejno jako artykuły w ustawie, a paragraf)' w rozporządzeniach i zarządzeniach. Tu wyróżniamy: część ogólną zawierającą wyjaśnienia i znaczenie pojęć używanych w danym akcie,

część szczególną zawierającą zasadniczą materię szczegółową aktu normatywnego.

e)    podpis osoby kompetenniej

III. NORMA PRAWNA. Charakterystyka, strnknira, zależności.

Norma prawna- to wypowiedź językowa stanowiąca logiczną jednostkę aktu prawnego, konstruowana z przepisów prawnych i zawierająca w swojej treści regułę powinnego zachowania.

Norma prawna to termin właściwy wyłącznie dla języka prawniczego, ponieważ jest konstruowana z przepisów prawa przez prawoznawców w trakcie wykładni prawa.

Konstruować normę prawną z przepisów prawa to znaczy określić jej zakres zastosowania i normowania w prawie.

Ustalić (skonstruować) normę prawną z przepisów prawa to znaczy ustalić, jakiej kategorii adresatów ona dotyczy i w jakiego rodzaju sytuacjach (lupoteza normy) oraz jak powinien się adresat zachować (dyspozycja) i co mu grozi, gdy się nie zastosuje do dyspozycji (sankcja).

Hipoteza - to część normy określająca krąg adresatów oraz jego cechy, np.:.,pełnoletni mężczyznaf’ lub „osoba fizyczna, do których norma się odnosi i okoliczności, które muszą być spełnione, aby norma znalazła zastosowanie np.: „prowadzący pojazd pod wpływem alkoholu lub będąca na utrzymaniu członka rodziny".

Dyspozycja - to część normy wyznaczająca sposób zachowania (nakaz, zakaz hib dozwolenie) w sytuacji, gdy norma ta znalazła zastosowanie, czyli zostały spełnione warunki zawarte w hipotezie np.: „obowiązany jest zgłosić zmianę miejsca zamieszkania..."

Sankcja - wyraża konsekwencje (dolegliwości) przewidziane przez prawodawcę w przypadku nie zastosowania się do dyrektyw określonych w dyspozycji np.:,. podlega karze pozbawienia wolności do 3 miesięcy do lat 3”. Rozróżniamy sankcje:

a)    karne (represyjne):

pozbawienie wolności (od 1 miesiąca do 15 lat oraz 25 lat i dożywocie)

ograniczenie wolności (od 1 do 12 miesięcy)

grzywna (zapłata sumy pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa)

b)    egzekucyjne w ramach prawa administracyjnego i cywilnego np : eksmisja z lokalu czy egzekucja wierzytelności z majątku sprawcy.

c)    sankcja nieważności czynności prawnej np.: obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej pod rygorem nieważności zawartej umowy.

Podział norm prawnych 1. Ze względu na zastosowanie:

a)    norma ogólna (abstrakcyjna) Qex generalis) to reguła powszechne obowiązująca obejmująca szeroki zakres spraw i adresatów np.: „kto zabija człowieka podlega karze. .."

b)    norma szczególna (konkretna) (Jex specjalis) to reguła ustanawiająca wyjątki od postanowień reguły powszechnej np.: „kio będąc pod wpływem silnego wzburzenia wynikającego z obrony koniecznej zabija człowieka... ”

2 Ze względu na obowiązywanie: