7165

dalszy wzrost popytu globalnego prowadzi do inflacyjnego wzrostu cen bez wzrostu realnego dochodu narodowego .

Dwa rodzaje inflacji (wynikające z tego modelu ):

1. inflacja ciągniona przez popyt - występuje najczęściej w okresie wojen , kiedy olbrzymie wydatki państwa na zbrojenia i wysoki stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych powodują bardzo szybki wzrost cen . W krajach mniej rozwiniętych gospodarczo (także w Polsce) inflacja popytowa obejmuje najpierw ceny artykułów żywnościowych pochodzenia rolniczego , a więc podaż produktów rolnych w tych krajach jest mało elastyczna . Gdy rosną dochody to rośnie popyt na żywność . Skoro podaż produktów rolnych reaguje z dużym opóźnieniem na popyt to rosną ceny tych artykułów . To powoduje wzrost kosztów utrzymania , co uruchamia żądania wzrostu płac nominalnych , a wzrost tych płac wpływa na wzrost cen innych artykułów . W ten sposób inflacja ciągniona przez popyt przenosi się na inflację pchaną przez koszty .

2 inflacja kosztowa - odpowiedzialność za inflacyjny wzrost cen ponoszą związki zawodowe . które wymuszają wzrost płac . albo monopole .które podwyższają ceny wytwarzanych produktów .

Wpływ związków zawodowych na inflację kosztową próbowano uzasadnić przez porównanie wzrostu płac ze wzrostem wydajności pracy . Jeżeli w jednych gałęziach nastąpi wzrost płac pod wpływem wzrostu wydajności pracy , to inne grupy zawodowe będą domagać się wyrównania proporcji płac między różnymi gałęziami . Wynikiem tego jest wzrost kosztów wytwarzania i cen . Inflacja kosztowa może wynikać z przyczyn egzogenicznych , tzn. zewnętrznych w stosunku do warunków gospodarki krajowej lub być rezultatem wzrostu cen surowców na rynkach światowych , lub z przyczyn politycznych . Ze względu na częste zmiany rządu występuje większy deficyt budżetowy . Słabe rządy łatwiej ulegają naciskom społecznym na wzrost wydatków .

Spadek kursu waluty krajowej powoduje podrożenie towarów importowanych, a więc wzrost inflacji .

To wszystko świadczy o tym , że inflacja łączy w sobie mechanizmy i czynniki o charakterze ekonomicznym i politycznym .

Dawniej występowała inflacja ukryta - w byłych krajach komunistycznych . Wyrażała się ona nadwyżką popytu nad ograniczoną podażą dóbr i usług przy względnie stałym poziomie cen . Wiele cen kształtowało się poniżej kosztów własnych , co wymagało dotacji z budżetu państwa .

Skutki inflacji ukrytej :

❖    nierównowaga na rynku ,

❖    kolejki, kupowanie na zapas ,

❖    przekupstwo ,

❖    niemiła obsługa ,