7773

-    wolność cliłopom nadali zaborcy, w przeciwieństwie do krajów zachodnich, gdzie wolność cliłopom nadały elity. W świadomości polskich cliłopów to zaborcy ich uwolnili, nadali ziemię. Rolnicy mogli wykupić własną ziemię - gospodarstwa musiały być na tyle efektywne i duże aby chłop mógł z nich płacić rentę panu. Duża ilość cliłopów w ogóle zrezygnowała z pracy na wsi. Pod zaborem pruskim proces uwłaszczania chłopów był najdłuższy. W zaborze austrowęgierskim chłopów uwłaszczono jednorazowym edyktem w 1848 roku. Dzięki temu zaborca odsunął cliłopa od powstań narodowowyzwoleńczych. Efektem tego posunięcia jest bardzo duże rozdrobnienie gospodarstw na południu Polski. W zaborze rosyjskim cliłopów uwłaszczono w 1861 roku.

-    1895 rok w Rzeszowie założono - PSL, pierwszą partię polityczną, reprezentującą interesy cliłopów, na czele z Wincentym Witosem, który w okresie międzywojennym został premierem.

-    w okresie międzywojennym chłopi brali udział w wojnie bolszewickiej, gdyż Józef Piłsudski obiecał im ziemię na wschodzie. W okresie międzywojennym żył również Władysław Grabski, proponujący świetne reformy wsi, na której panował głód, ubóstwo - przez co nastąpiła wielka emigracja do USA. Reformy Grabskiego nie weszły jednak w życie.

-    II wojna światowa to przykład wielkiego zaangażowania się chłopstwa w sprawy narodu. Działanie Batalionów Chłopskich. Działanie największej armii podziemnej w Europie nie byłoby możliwe bez pomocy mieszkańców wsi. Armia Krajowa, która stacjonowała w lasach potrzebowała wsparcia, żywności, pomocy logistycznej.

-    w roku 1944 chłopi otrzymują ziemię. Rozpoczyna się okres „represyjnej tolerancji''. Trwa on do roku 1989. Następuje rozdawnictwo ziemi. Agrocentryczna kultura - ziemia jest elementem centralnym w życiu cliłopa. Komuniści nadając ziemię polskim chłopom stosują swego rodzaju przekupstwo i zachęcenie ich do „nowego porządku''. Od 1949 roku następuje silny stalinizm i przymusowa kolektywizacja - następuje zahamowanie rozwoju gospodarstw

-    brak było jakiejkolwiek mechanizacji. Wprowadzenie kontyngentów - obowiązkowych dostaw na rzecz państwa. Okres stagnacji.

-    po dojściu do władzy Edwarda Gierka nastąpiło otwarcie na świat i intensywna modernizacja prowadzona z pożyczek zagranicznych. Powstała nowa kategoria - badylarzy, rolników produkujących rośliny i warzywa pod szkłem. W latach 70-tych mamy do czynienia z rewolucją technologiczną, pojawiają się nowe odmiany jabłek (Jonata, Lobo), nowe sposoby produkcji sadowniczej, pieczarki, powstanie Instytutów Hodowli Roślin i Nasion, powstawanie agronomówek na wsi.

-    od 1978 roku wprowadza się system ubezpieczeń dla rolników KRUS (Kasa Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych)

-    w latach 80-tych wprowadza się kartki na żywność, co powoduje wzrost popytu na żywność. Rolnicy wszystko co wyprodukowali mogli sprzedać - albo państwu, albo w drugim obiega - 1986 rok - próba reform gospodarczych - chciano wprowadzić rynkowy socjalizm. Minister Brzostowski stworzył firmę IGLOPOL, która działała w oparciu o logikę firm zachodnich. Dzięki temu wprowadzono marki na rynek żywnościowy.